Η συνταγή θα έπρεπε να ονομάζεται σκαλοπίνε αλ λιμόνε (scaloppine al limone) , αλλά ελληνοποίησα επίτηδες το όνομα στον τίτλο, για να την κάνω να φαίνεται πιο καθημερινή. Γιατί ακριβώς αυτός είναι ο ρόλος του συγκεκριμένου πιάτου στο σπίτι μου, μια και γίνεται σε λίγα λεπτά με ελάχιστα απλά υλικά. Έτσι καθιερώθηκε ως ένα καθημερινό αλλά πολύ γευστικό δείπνο στο οικογενειακό τραπέζι, που το μαγειρεύω όταν έρχομαι αργά απ’ το γραφείο και δεν θέλω να ξοδέψω χρόνο στη κουζίνα. Κατάσταση μάλλον συχνή. Το να έρχομαι αργά, όχι το να αποφεύγω τη κουζίνα μου.
Tα σκαλοπίνια αλ λιμόνε έγιναν ένα απ’ τα πολύ αγαπημένα πιάτα των παιδιών μου, αλλά και όποτε τα έχω σερβίρει σε κόσμο ήταν χιτ σε παιδιά και μεγάλους. Ειδικά τα τελευταία χρόνια τα κάνω συχνά, μια και βρίσκω συχνά μπριζολάκια χοιρινά χωρίς κόκαλο, πολύ λεπτά κομμένα και στα σούπερ μάρκετ.
Ως γνωστόν, αν ένα πιάτο αρέσει στα παιδιά και βολεύει και τον μάγειρα, καθιερώνεται ως αναπόσπαστο μέρος του δεκαπενθήμερου οικογενειακού μενού.
Λιτή, ελαφριά γεύση με την οξύτητα του λεμονιού να τονίζει τον κλασικό μεσογειακό χαρακτήρα του πιάτου. Ό,τι μείνει απ’ το ελαφρύ αλεύρωμα στα μπριζολάκια αφού ψηθούν, μαζί με λίγο βούτυρο και λευκό κρασί φτιάχνουν την απλούστερη σάλτσα, ώστε να πρωταγωνιστήσει το άρωμα του λεμονιού. Το μόνο σημείο προσοχής είναι να μην τα παραψήσει κανείς γιατί σκληραίνουν και χάνουν γεύση.
Τα σκαλοπίνε αλ λιμόνε ως πιάτο, είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του πως μέσα σε πέντε λεπτά κυριολεκτικά και με ελάχιστα υλικά, η μεσογειακή (βλέπε Ιταλική) κουζίνα μπορεί να μεγαλουργήσει γευστικά.
Στην Ιταλία, τα scaloppine al limone γίνονται συνήθως από μπριζολάκια μοσχαριού γάλακτος (veal chops – scaloppine di vitello) αλλά μπορείτε να τα κάνετε όπως τα δείχνω στη συνταγή με χοιρινά μπριζολάκια, ακόμη και με αρνίσια παϊδάκια ή στήθος κοτόπουλου, κομμένο και χτυπημένο με τον ανάλογο τρόπο ώστε να είναι λεπτό και ισοπαχές. Η μεθοδολογία είναι ακριβώς η ίδια, ό,τι κρέας κι αν επιλέξετε να χρησιμοποιήσετε, είτε έχει κόκαλο, είτε -όπως εδώ- είναι χωρίς. Το σημαντικό είναι τα μπριζολάκια να είναι από μικρό ζώο, λεπτά κομμένα και χτυπημένα, ώστε να ψηθούν σε τρία μόνο λεπτά στο τηγάνι. Το αποτέλεσμα θα είναι ένα πιάτο που χωρίς να κουράσει τον μάγειρα, θα ικανοποιήσει απόλυτα όλο το τραπέζι.
Όπως σε κάθε κλασικό καθημερινό πιάτο μιας εθνικής κουζίνας, υπάρχουν πολλές διαφορετικές συνταγές για τα σκαλοπίνια αλ λιμόνε στην Ιταλία. Η δικιά μου βασίζεται στην απλούστερη εκδοχή, αυτή που αναφέρει ο Giorgio Locatelli στο απόλυτο -ίσως- reference book για τη σπιτική Ιταλική κουζίνα, το “Made in Italy – Food and Stories”, (Fourth Estate, London, 2006) σελ. 473.
Η επιλογή ενός τέτοιου καθημερινού πιάτου μινιμαλιστικής μαγειρικής για δημοσιοποίηση την παραμονή της πρωτοχρονιάς, δεν είναι τυχαία ή άκαιρη. Είναι συμβολική και συνειδητά αντιδραστική. Γιατί θέλω να τονίσω πως η καλή μαγειρική πρέπει να εστιάζει περισσότερο στη καθημερινή γιορτή στο οικογενειακό τραπέζι και λιγότερο στο έκτακτο επίσημο δείπνο εντυπωσιασμού. Αν αυτό το ασπαζόμαστε, θα κάνουμε καλή παρέα και στα άλλα. Τα σπίτια όπου “ψαγμένα” γιορτινά πιάτα εστιατορικής λογικής, ετοιμάζονται με περισσή προσοχή προς τέρψη των καλεσμένων και μόνον, ενώ η καθημερινότητα περνιέται “στη ξεπέτα”, με απωθούν ως ‘νεοπλουτέ’. Κατά την αστική γαστρονομική κουλτούρα που πρεσβεύει το Cucina Caruso, η σχέση με τη καλή γεύση δεν μπορεί παρά να είναι καθημερινή, καλύπτοντας εξίσου τη μαγειρική με ταπεινά, όσο και με πλούσια υλικά.
Έτσι, αντί για ένα εντυπωσιακό εορταστικό φιλέτο Wellington ή ένα αγριογούρουνο Bourguignon που θα ήταν ιδανικές πρότασεις για την πρωτοχρονιά, επέλεξα τελικά -και στο πνεύμα της εποχής- ένα απλό αλλά εξαιρετικά νόστιμο πιάτο, που θα μπορείτε να απολαμβάνετε όλη τη χρονιά, εσείς, τα παιδιά σας, αλλά και οι καλεσμένοι σας. Τα άλλα θα τα προτείνουμε όταν ‘έρθει η ανάπτυξη’…
Και εννοείται ότι κάνει μια χαρά και για εορταστικό τραπέζι με χαμηλό προϋπολογισμό… αν μας νοιάζει η ουσία βέβαια και όχι το φαίνεσθαι! Ειδικά αν το παρουσιάσετε ως ‘σκαλοπίνε αλ λιμόνε’ και όχι τηγανητά μπριντζολάκια λεμονάτα… (με το ‘ντζ’, να τρίζει)!
Καλή χρονιά λοιπόν, στη κάθε μέρα της!
Χαρακτηριστικά Συνταγής:
Απλό, εύκολο και εξαιρετικά δημοφιλές πιάτο τεσσάρων εποχών, έτοιμο σε 5’.
Γίνεται με μπριζολάκια από μοσχάρι γάλακτος, χοιρινό ή αρνίσια παϊδάκια ή και φιλέτο κοτόπουλου. Η ποσότητα του λεμονιού είναι στη διακριτική ευχέρεια του καθενός, ανάλογα με τα γούστα του.
Υλικά για 4-6 άτομα
8 μπριζολάκια χοιρινά χωρίς κόκαλο
1 ζουμερό λεμόνι: χυμό και ξύσμα
100 γρ. αλεύρι
50ml ελαιόλαδο
40 γρ. βούτυρο Lurpak
100ml. λευκό κρασί
αλάτι, πιπέρι
Παρασκευή Συνταγής:
1. Βγάζετε τα χοιρινά μπριζολάκια από το ψυγείο και τα ακουμπάτε στη μεμβράνη του χαρτιού του κρεοπωλείου πάνω σε ξύλο. Βάζετε άλλη μια μεμβράνη ή λαδόκολλα από πάνω και τα χτυπάτε με σφυρί ή το ειδικό βαρίδι (ή τον πάτο από βαρύ τηγάνι, αν δεν έχετε άλλη εναλλακτική) ώστε να γίνουν γύρω στα 3 χιλιοστά πάχος. Εναλλακτικά, ζητάτε τη διαδικασία αυτή να την κάνει ο κρεοπώλης σας, τη στιγμή της αγοράς.
Σημείωση: Αυτή είναι μια απ’ τις ελάχιστες περιπτώσεις που βολεύει να βγάλουμε το κρέας απ’ το ψυγείο αμέσως πριν μαγειρέψουμε (και όχι δυο ώρες πριν, όπως συνήθως γράφω στις συνταγές μου), δεδομένου ότι θα τα ψήσουμε μόνο 3′ και είναι πολύ λεπτά σε πάχος. Έτσι η χαμηλή εσωτερική θερμοκρασία του, λόγω της παραμονής στο ψυγείο, θα προστατεύσει το λεπτό αυτό κρέας απ’ το να παραψηθεί στο κέντρο.
2. Ρίχνετε το αλεύρι σε ένα ταψάκι, προσθέτετε αλάτι και πιπέρι και αλευρώνετε ένα-ένα τα μπριζολάκια.
3. Σε σχετικά δυνατή φωτιά, ρίχνετε σε μεγάλο τηγάνι το λάδι να κάψει για 1 λεπτό και μόλις αρχίσει να αχνίζει, βάζετε τη πρώτη δόση απ’ τα μπριζολάκια.
Προσοχή: Δεν τα στριμώχνετε ποτέ όλα μαζί, αλλά βάζετε πάντα μόνο όσα χωράνε άνετα στο τηγάνι που επιλέξατε. Αλλιώς θα πέσει η θερμοκρασία του τηγανιού και θα αρχίζουν να βγάζουν τους χυμούς τους, αντί να ψήνονται.
4. Όσο μαγειρεύονται, βγάζετε το ξύσμα από ένα λεμόνι και στύβετε τον χυμό του.
5. Τα γυρνάτε με λαβίδα (ΠΑΝΤΑ), ανά 40” μέχρι τα 3’ ΜΟΝΟ, ώστε να καραμελώσουν εξωτερικά, μένοντας τρυφερά εσωτερικά και μετά τα αφαιρείτε απ’ το τηγάνι σε μια πιατέλα. Ψήνετε, σταδιακά όλα τα υπόλοιπα μπριζολάκια. Αφήνετε ένα λεπτό ανάμεσα στα ψησίματα για να ανεβαίνει η θερμοκρασία του τηγανιού, συμπληρώνοντας λάδι, εφόσον χρειάζεται.
6. Αφού αφαιρέσετε και τα τελευταία ψημένα μπριζολάκια, βάζετε το βούτυρο στο τηγάνι να λιώσει και στη συνέχεια προσθέτετε το κρασί και το λεμόνι ανακατεύοντας συνεχώς για δύο λεπτά. Ανακατεύοντας με ξύλινη κουτάλα ή σύρμα, προσπαθείστε να ενσωματώσετε στη σάλτσα όλα τα κομματάκια που έχουν τυχόν κολλήσει στο πάτο, γιατί είναι γεμάτα γεύση.
7. Όταν η σάλτσα αρχίζει να δένει, σβήστε τη φωτιά και προσθέστε για μισό λεπτό τα μπριζολάκια ώστε να πάρουν το άρωμα και τη γεύση της σάλτσας, χωρίς να ξαναψηθούν.
Σερβίρισμα:
Τα σερβίρετε απ’ το τηγάνι κατευθείαν σε πιάτα ή πιατέλα με λίγη σάλτσα, πασπαλίζοντάς το ξύσμα του λεμονιού από πάνω. Τα συνοδεύετε με ρύζι, βραστά λαχανικά, πουρέ ή πατάτες τηγανιτές.