Η χήνα είναι το αρχέτυπο χριστουγεννιάτικο έδεσμα στο δυτικό κόσμο από τα πολύ παλιά χρόνια. Μετά την έλευση της γαλοπούλας από τον νέο κόσμο στην Ευρώπη το 1519, έχασε σιγά-σιγά την πρωτοκαθεδρία της στα χριστουγεννιάτικα τραπέζια, μια και η γαλοπούλα ταΐζει περισσότερους, αλλά όσοι θέλουν πραγματική λιχουδιά ή επιθυμούν να διατηρήσουν την παράδοση, συνεχίζουν να επιλέγουν χήνα.
Ως εκλεκτό οικόσιτο πτηνό, η χήνα ξεκίνησε την καριέρα της από την αρχαία Ελλάδα. Ο Όμηρος στην Οδύσσεια αναφέρει ότι η Πηνελόπη, με τους επίδοξους μνηστήρες να την πολιορκούν, ονειρεύεται 20 χήνες να παχαίνουν στην αυλή της. Θεωρείται, μάλιστα, ότι αυτή είναι και η πρώτη έμμεση αναφορά στην «υπερσίτιση» της χήνας για το συκώτι της, η οποία μετεξελίχτηκε στα ρωμαϊκά χρόνια στην τεχνική του gavage, που χρησιμοποιείται ακόμη στην παραγωγή foie gras (τρυφερόν συκώτιον, το ονόμαζαν οι πρόγονοί μας). Καθότι αποδημητικό πτηνό, πιστεύεται από τα αρχαία χρόνια ότι έχει δύο ιδανικές περιόδους για να καταναλωθεί: την αρχή του καλοκαιριού, που το πτηνό είναι νεαρό και «πράσινο» και το τέλος του έτους, που είναι καλοφαγωμένο και παχύ. Έτσι, σε πολλές αρχαίες κουλτούρες ταυτίστηκε με τα εορταστικά γεύματα που συνόδευαν τις σημαντικές αλλαγές των εποχών και τις γιορτές που τις σηματοδοτούσαν στον ηλιακό και αγροτικό κύκλο.
Πέρα απ’ το κρέας, τα πούπουλα και το συκώτι της, η χήνα έχει γίνει διάσημη και για το υπέροχο λίπος της, το οποίο είναι ιδανικό για να ψήσει κανείς πατάτες, ώστε να βγουν νόστιμες και τραγανές απ’ έξω και μαλακές από μέσα. Μάλιστα θεωρείται από τα πλέον υγιεινά, καθότι συγκριτικά περιέχει μεγάλες ποσότητες από μονοακόρεστα (55γρ. ανά 100γρ. βάρους, έναντι 19.8γρ. που περιέχονται στο βούτυρο) και πολυακόρεστα (10.8γρ. σε σχέση με 2.6 γρ. στο βούτυρο) αλλά και σχετικά χαμηλά κορεσμένα λιπαρά (32.7γρ. έναντι 54γρ. στο βούτυρο). Τη συνταγή για πατάτες ψημένες στο λίπος της, την συμπεριλάβαμε στη σημερινή μας πρόταση για χήνα γεμιστή με σύκα και λουκάνικο.
Την χήνα μας, την παραλάβαμε από την Φάρμα Μπράλου σε αεροστεγή συσκευασία λίγες μέρες πριν την ψήσουμε. Ήταν άγρια καναδέζικη και όπως μού είπε ο Δάμης –ο ιδιοκτήτης της φάρμας-, κυκλοφορούσε χωρίς κομμένα φτερά, με τη δυνατότητα να πετάξει, αλλά επέλεγε όπως και όλες οι άλλες να χαίρονται την άπλα της λιμνούλας τους και τη φυσική τροφή. Καλό είναι να γνωρίζετε ότι η χήνα δεν έχει τεράστια ποσότητα κρέατος. Καμία σχέση με γαλοπούλα αντίστοιχου βάρους ή αναλογικά με πάπια. Ένα πτηνό 4 κιλών φτάνει για 6 άτομα, αλλά βεβαίως ‘ουκ εν τω πολλώ το ευ’, γιατί είναι εξαιρετικά νόστιμη, άρα επίσης καμία σχέση με γαλοπούλα. Επειδή δε, σερβίρεται σπάνια στην Ελλάδα, είναι ιδανική περίπτωση για να καλέσετε λίγους και εκλεκτούς συνδαιτυμόνες και να γιορτάσετε σε γκουρμέ διάθεση.
Η συνέχεια του άρθρου με την συνταγή για χήνα γεμιστή με λουκάνικα & σύκα και πατάτες στο λίπος της, στο pandespani
