Αφιερωμένο στη “Μαμίκα”, Ιωάννα Τριανταφυλλίδη
Η πολίτικη βασιλόπιτα της Μαμίκας συνόδευσε κάθε πρωτοχρονιά μου από την εποχή που ήμουν έφηβος. Η “Μαμίκα”, κατά κόσμο Ιωάννα Τριανταφυλλίδη, ήταν η πολίτισσα “αρχηγός της οικογένειας” των πιο στενών φίλων της οικογένειάς μου και γιαγιά των παιδιόθεν κολλητών μου φίλων, Κλεάνθη και Γιώργη, που της είχαν δώσει αυτό το παρατσούκλι.
Μιλάω για ένα πληθωρικό άνθρωπο με απίστευτο χαρακτήρα, γνώσεις, καλλιέργεια, χιούμορ και αγάπη για τη ζωή και βέβαια για μια γυναίκα με τεράστια έφεση στο χώρο της γαστρονομίας, που αποτέλεσε σημαντικό δάσκαλο γαστρονομικής κουλτούρας για μένα, πράγμα που δυστυχώς ποτέ δεν έμαθε.
Θέλω λοιπόν εν τάχει να σας διηγηθώ την ιστορία της ζωής της, γιατί λέει πολλά για τον άνθρωπο πίσω απ’ τη συνταγή που σας καταγράφω πιο κάτω.
Γεννημένη το 1897 στα Βουρλά της Σμύρνης, στα 16 της η οικογένειά της κανόνισε κατά τα έθιμα της εποχής, να παντρευτεί ένα σύζυγο 40άρη, τον Κλεάνθη Τριανταφυλλίδη που ήταν τραπεζίτης και έτσι εγκατέλειψε το σχολείο. Τις δύο τελευταίες χρονιές του σχολείου όμως, η Ιωάννα που πλέον διέμενε στη Κωνσταντινούπολη, μελετούσε απ’ το σπίτι, παράλληλα με τα συζυγικά της καθήκοντα και το 1915 γέννησε ένα γιο, τον Ιωάννη. Σύντομα όμως χήρεψε, όταν η ίδια ήταν 26 χρονών, με τον μικρό Γιάννη μόλις 8 χρονών και βρέθηκε ξαφνικά μπροστά στη πρόκληση και την ευθύνη να μεγαλώσει το παιδί της και να ζήσει αξιοπρεπώς μια και ο μακαρίτης είχε φάει όλη τη περιουσία με τον αδερφό του, κάνοντας τους πλεϊμπόυς της εποχής. Καθώς είχε μάθει μόνη της Γαλλικά μελετώντας στο σπίτι, πήγε στη Κωνσταντινούπολη και προσελήφθη στη Γαλλική τότε τράπεζα Banque Ottoman, αποτελώντας ένα πρωτοποριακό παράδειγμα single parent, πριν αυτός ο όρος χαρακτηρίσει τις καθημερινές ηρωίδες της σύγχρονης κοινωνίας. Να προσθέσω σ’ αυτό το σημείο πως εκείνη την εποχή έκανε παρέα στη Κωνσταντινούπολη με τη Μαρία Ιορδανίδου, γνωστή ως Λωξάντρα, που εμείς γνωρίσαμε μέσα απ’ τη λογοτεχνία και το σήριαλ στη τηλεόραση, αλλά όλοι μας διαπιστώναμε πως και η ίδια η Μαμίκα ήταν πολύ κοντά στον πληθωρικό χαρακτήρα της διάσημης φίλης της.
Το 1931, με τον Γιάννη 16 χρονών, έρχεται στην Ελλάδα, στη Νέα Σμύρνη και πιάνει δουλειά στην ΟΥΛΕΝ ως γραμματέας διοίκησης βάζοντας τον γιό της να τελειώσει σχολείο στη Λεόντειο και στη συνέχεια φροντίζοντας να σπουδάσει στο Πολυτεχνείο, πολιτικός μηχανικός.
Παρά την εντυπωσιακή της εμφάνιση και τις αμέτρητες περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης που δεχόταν στο επαγγελματικό της περιβάλλον, δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ να συνάψει άλλη σχέση με άντρα, ήταν δοσμένη στο καθήκον της ανατροφής του παιδιού της και στη συνέχεια των εγγονών της αλλά και στη προσωπική της καλλιέργεια. Όσο εργαζόταν ακόμη, σπίτι της, φρόντισε να μάθει μόνη της Αγγλικά και Ιταλικά και το 1956 που συνταξιοδοτήθηκε και όντας γιαγιά πλέον, άρχισε τις περιοδείες της στην Ευρώπη. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τις διηγήσεις της από εκείνα τα ταξίδια, τα Κυριακάτικα μεσημέρια που συχνά πηγαίναμε να φάμε όλοι μαζί στο φιλόξενο σπίτι της Νέας Σμύρνης, με τη μεγάλη ροτόντα γεμάτη πιάτα απ’ τη πιο νόστιμη σπιτική κουζίνα που μπορεί κανείς να φανταστεί. Γιατί η πολίτισσα μαγείρισσα Μαμίκα, είχε φροντίσει να αναγάγει την ταλαντούχα στη μαγειρική νύφη της, την κυρία Άννα, στη πιο καλή οικιακή μαγείρισσα που έχω γνωρίσει στη ζωή μου.
Εν μέσω εκλεκτών εδεσμάτων λοιπόν ως έφηβοι, ακούγαμε για τις ιστορίες απ’ τα ταξίδια της Μαμίκας στην Ιταλία, στη Βουδαπέστη, στο Παρίσι, στην Ανδαλουσία και αλλού που πήγαινε με πούλμαν, οι οποίες είχαν ένα κοινό χαρακτηριστικό. Οι ιστορίες της πέρναγαν από τον πολιτισμικό θησαυρό της κάθε πόλης όπου αφιέρωνε ως εισαγωγή ένα λεπτό κατά μέγιστο, στο κυρίως θέμα που δεν ήταν άλλο απ’ την λεπτομερή διήγηση του κάθε ενός ξεχωριστά πιάτου που δοκίμασε, με πλήρη ανάλυση γεύσεων και υφών. Ενθυμούμενος αυτά, είναι απόλυτα προφανές από που εμπνεύστηκα και εγώ να ανακαλύπτω γεύσεις στη διεθνή κουζίνα και να μπορώ να τις διηγηθώ, να τις περιγράψω με λέξεις. Το ημερολόγιο που κρατούσε, αντίστοιχης λογικής. Μια εισαγωγή για την πόλη και από κάτω καταγεγραμμένες συνταγές. Φρόντισε να παίρνει τις συνταγές απ’ τους μαγείρους των εστιατορίων που επισκεπτόταν, να τις καταγράφει γλαφυρά και έτσι έχω σήμερα στα χέρια μου, φωτοκόπιες από περίπου 100 τέτοιες συνταγές, που θα άξιζαν να αποτελέσουν βάση για ένα μοναδικό βιβλίο μαγειρικής.
Γιατί η Μαμίκα δεν ήταν απλά μια καλή πολίτισσα μαγείρισσα αλλά είχε βαθιά ανεπτυγμένη γαστρονομική κουλτούρα, είχε εξαιρετική αίσθηση των γεύσεων, των συνθέσεων, των υφών, των τελετουργιών, και της πολιτισμικής τους σύνδεσης με τον κάθε τόπο. Και όλο αυτό το μετέδωσε στο γιο της και στη νύφη της ως έμπνευση και γνωστική παρακαταθήκη που τους έκανε μερακλήδες, αλλά και στα εγγόνια της, τους κολλητούς φίλους μου, και μαζί μ’ αυτούς, πήρε η μπάλα και μένα. Συνειδητοποιώ πως πολλά σημεία αναφοράς που με βοηθούν σήμερα να κάνω αυτή τη δουλειά με τον τρόπο που την κάνω, έχουν τις ρίζες τους σε εκείνα τα ονειρικά τραπέζια στα 70’ς που ακούγαμε τις ιστορίες της. Υπέροχος άνθρωπος, δυνατός χαρακτήρας, πληθωρική προσωπικότητα! Η αφιέρωση αυτής της συνταγής στη μνήμη της είναι το λιγότερο που μπορώ να κάνω για αυτό που πραγματικά της χρωστάω, την πολύτιμη παρακαταθήκη γαστρονομικής καλλιέργειας που μου έδωσε και αποδείχτηκε χρήσιμη 30 χρόνια μετά που μας άφησε, καθώς στηρίζει φιλοσοφικά αυτό το ιστολόγιο.
Επιστρέφοντας στη βασιλόπιτα, να σας πω πως πήραμε την γλαφυρά καταγεγραμμένη συνταγή της Μαμίκας, γραμμένη σε οκάδες και δράμια, την μετατρέψαμε σε σύγχρονες μετρήσεις (1 οκά = 400 δράμια = 1.280 γραμμάρια), μειώσαμε την ποσότητα στο μισό για μια μεγάλη βασιλόπιτα ή δυο μικρές, την εκτελέσαμε αποσαφηνίζοντας τις δημιουργικές ασάφειες στη δικιά της περιγραφή και βγάλαμε ένα αποτέλεσμα πολύ κοντά στο πρωτότυπο όπως το θυμάμαι. Θα μπορούσε κάποιος να κάνει το ζύμωμα με μίξερ και το ειδικό εργαλείο, αλλά εμείς ακολουθήσαμε τον τρόπο που μας έγραφε με την τεχνολογική ένδεια της εποχής. Νομίζω πάντως πως δεν θα είχε θέμα, να ζυμώσει κανείς στο μίξερ.
Το πιο όμορφο στοιχείο τελετουργίας της συγκεκριμένης συνταγής είναι το γεγονός ότι η Μαμίκα κοιμόταν μαζί με τη ζύμη, για να παίρνει θέρμη απ’ το σώμα της και να φουσκώνει το ζυμάρι. Το αφήνω να το διαβάσετε ακριβώς όπως το είχε καταγράψει.
Χαρακτηριστικά της συνταγής:
Η συνταγή ξεκινά το απόγευμα μιας μέρας και ολοκληρώνεται το μεσημέρι της επόμενης. Καλύτερα να γίνει στις 30/12 για να ψηθεί το μεσημέρι της παραμονής και να κοπεί την επόμενη που θάχει φύγει η υγρασία και θάχουν δέσει ιδανικά οι γεύσεις.
Δεν θα την έλεγα εύκολη με την έννοια ότι έχει κόπο και ζύμωμα, αλλά απ’ την άλλη δεν είναι κάποια ιδιαίτερα κομπλικέ διαδικασία. Το πρώτο στάδιο θέλει ένα δεκάλεπτο, το δεύτερο με το ζύμωμα μισή ώρα, το τρίτο με το πλάσιμο 10’ λεπτά και το φούρνισμα 40’.
Η πίτα είναι γεμάτη αρώματα από μαχλέπι, βούτυρο και γλυκάνισο με τα δυο ειδών σουσάμια να γαργαλάνε τη γεύση και να απογειώνουν τον γευστικό χαρακτήρα μια πολίτικης βασιλόπιτας.
Υλικά για μια μεγάλη βασιλόπιτα.
650 γρ. αλεύρι και επιπλέον 100+ γρ. για το προζύμι και το πλάσιμο
200 γρ. βούτυρο Lurpak
200 γρ. ζάχαρη
175 γρ. γάλα χλιαρό
20 γρ. ξερή μαγιά
½ κ.γ. σόδα
1 κ.γ. αλάτι
2 αυγά
1 κ.γ. γλυκάνισο
½ κ.σ. μαχλέπι
σουσάμι άσπρο και μαύρο
Διαδικασία Παρασκευής:
1. Ετοιμάζετε το προζύμι (απόγευμα προηγουμένης μέρας)
Από την προηγουμένη το απόγευμα, βράζετε σε ένα κατσαρολάκι με 200 ml. νερού, τον γλυκάνισο για 5 λεπτά, να μειωθεί η ποσότητα του νερού στο μισό και να πάρει όλα τα αρώματα. Αφήνετε να πέσει η θερμοκρασία του νερού, να γίνει χλιαρό.
Τοποθετείτε τη μαγιά σε ένα μπολ ζυμώματος. Προσθέτετε το χλιαρό νερό με τον γλυκάνισο. Στη συνέχεια προσθέτετε περί τα 50 γρ. αλεύρι (καλύτερα με γάντια επειδή κολλάει πολύ) αρχίζετε να το ανακατεύετε ώστε να γίνει μια ενιαία εύπλαστη μάζα. Προσθέστε κι’ άλλο αλεύρι εφόσον χρειαστεί για να μπορέσετε να το πλάσετε σε μια μπάλα που δεν πρέπει να είναι σφιχτή. Αυτό είναι το προζύμι σας. Σκεπάστε το μπολ με πετσέτα και βάλτε το κάπου ζεστά για να φουσκώσει σιγά-σιγά μέχρι το βράδυ. Μαζί αφήστε και το βούτυρο να μαλακώσει.
2. Ετοιμάζετε τη ζύμη (βράδι προηγούμενης μέρας στις 11)
Ως προετοιμασία, ζεσταίνετε το γάλα να είναι χλιαρό 50-60C και λιώνετε μέσα του τη ζάχαρη και στη συνέχεια βάζετε το βούτυρο σε ένα κατσαρολάκι και το λιώνετε. Έχετε επίσης φροντίσει να έχετε πάγκο καθαρό με χώρο για ζύμωμα.
Σε μεγάλο μπολ ζυμώματος ή και στον κάδο του μίξερ σας, κοσκινίζετε όλη τη ποσότητα αλευριού της συνταγής. Ανοίγετε ένα λάκκο στη μέση και ρίχνετε τη σόδα, το αλάτι , το μαχλέπι, και τέλος το χλιαρό γάλα με τη ζάχαρη. Εκεί θα ρίξετε τώρα το προζύμι και με κυκλικές κινήσεις στο κουτάλι σας θα αρχίσετε να δημιουργείτε ένα χυλό καθώς το προζύμι ενσωματώνεται με το γάλα και όλα παίρνουν λίγο απ’ τ’ αλεύρι γύρω τους. Όταν έχει σε γενικές γραμμές διαλυθεί το προζύμι ρίχνετε τ’ αυγά μέσα στο υγρό και το ¼ της ποσότητας του λιωμένου βούτυρου. Συνεχίζετε να το δουλεύετε κυκλικά με το κουτάλι σας και καθώς παίρνετε σε κάθε κύκλο όλο και περισσότερο αλεύρι από γύρω προσθέτετε κάθε τόσο και το υπόλοιπο βούτυρο μέχρι να ενσωματωθεί όλο στο αλεύρι.
Κάποια στιγμή θα πρέπει να αφήσετε το κουτάλι και να αρχίσετε να δουλεύετε τη ζύμη με τα χέρια σας, ώστε να γίνει μια μπάλα.
Όταν αρχίσει να γίνεται ενιαία πρέπει να συνεχίσετε το ζύμωμα στην επιφάνεια του πάγκου. Ρίχνετε αλεύρι πάνω και ακουμπάτε το ζυμάρι. Αρχίζετε να το διπλώνεται και να το δουλεύετε πιέζοντάς το, εκτείνοντάς το και μαζεύοντάς το πάλι σε μια μπάλα, προσθέτοντας αλεύρι κάθε τόσο στο πάγκο για να μη κολλάει. Η διαδικασία θέλει ένα δεκάλεπτο και στη πορεία η ζύμη θα γίνει πιο συμπαγής καθώς το ζυμάρι ενσωματώνει αλεύρι απ’ το πάγκο. Βάζετε τη ζύμη σε ένα τραπεζομάντιλο και την αφήνετε σε ζεστό μέρος του σπιτιού. Κατά την πολίτικη παράδοση, το βράδυ πρέπει να τη βάλετε κάτω απ’ τα σκεπάσματά σας, να κοιμηθείτε παρέα της για να πάρει θερμοκρασία απ’ το σώμα σας και να φουσκώσει. Εμείς το κάναμε ακολουθώντας τις οδηγίες της Μαμίκας και ελπίζω να το κάνετε και σεις. Είναι μια όμορφη μικρή τελετουργία που διαιωνίζει μια παράδοση αιώνων και θα τη θυμάστε πάντα.
3. Το πλάσιμο της πίτας (το επόμενο πρωί)
Ανοίγετε το τραπεζομάντιλο με τη ζύμη που αφράτεψε και την αφήνετε στο πάγκο που πάλι έχετε ρίξει αλεύρι. Τώρα πρέπει απλά να τη πλάσετε σε μια ή δυο μπάλες που θα είναι οι βασιλόπιτές σας. Θα βάλετε λαδόκολλα σε ένα ταψί χωρίς υψηλά πλαϊνά και θα ακουμπήσετε πάνω τη μπάλα της ζύμης πιέζοντας και εκτείνοντάς τη σιγά – σιγά ώστε να πάρει το σχήμα της πίτας, να μεγαλώσει δηλαδή στη περίμετρο της. Εδώ είναι που πρέπει να θυμηθείτε να βάλετε από κάτω, ένα φλουρί μέσα στη ζύμη!
Θα ξανασκεπάσετε τη βασιλόπιτα και θα την αφήστε για άλλη μια ώρα σε ζεστό μέρος να αναπαυτεί.
4. Το ψήσιμο της πίτας
Προθερμάνετε το φούρνο στους 180ºC.
Χτυπήστε ένα αυγό και περάστε όλη την πάνω επιφάνεια της πίτας με ένα πινέλο να πάρει βαθύ χρώμα στο ψήσιμο. Πασπαλίστε μπόλικο λευκό και μαύρο σουσάμι από πάνω να πάρει τη χαρακτηριστική όψη της πολίτικης βασιλόπιτας.
Αν ψήνετε δυο πίτες ταυτόχρονα, καλύτερα να είναι στην ίδια επιφάνεια. Θα ψήσετε την πίτα για περίπου 40’ . Στα 20’ που θα έχει πάρει χρώμα από πάνω, βάλτε ένα αλουμινόχαρτο στη κορυφή της γιατί θέλει αρκετή ώρα ακόμη να ψηθεί και το εσωτερικό.
Βγάλτε τη πίτα και αφήστε τη για ώρα σε σχάρα να πέσει η θερμοκρασία.
Σερβίρισμα:
Κόψτε τη την επόμενη που θα την παρασκευάσετε. Καλή Χρονιά!
Εμείς την σερβίραμε σε πιατέλα της νέας σειράς ALKISTIS της ΙΩΝΙΑ
Μαρια
Σας ευχαριστούμε πολύ κ.Παπαζυμουρη που μπήκατε στον κόπο και μοιραστήκατε μαζί μας τις εμπειριες σας από μια σπουδαία πραγματικά γυναίκα. Είσαστε πολύ τυχερός που είχατε τέτοιες συναναστροφές στα παιδικά σας χρόνια. Απόλαυσα πραγματικά την ανάγνωση του άρθρου σας. Ελπίζω να τα καταφέρω και με τη συνταγή!! Το ζύμωμα είναι μεγάλη τέχνη, πραγματικά!
Σας εύχομαι καλές γιορτές και καλώς να δεχτείτε το νέο έτος, πρωτίστως με υγεία!
Δημήτρης Παπαζυμούρης
🙂
Gely Mini
Χρόνια Πολλά με υγεία και πολλά μαγειρέματα!
Θα ήθελα να επισημάνω ότι η Λωξάντρα ήταν η γιαγιά της Μαρίας Ιορδανίδου, αλλά αυτό δεν έχει τόση σημασία όσο το ότι γράφετε τις σκέψεις σας, τις αναμνήσεις σας και τα συναισθήματά σας τόσο γλαφυρά. Μήπως εκτός από συνταγές να γράφατε και κάποιο λογοτεχνικό έργο;
Δημήτρης Παπαζυμούρης
🙂
Elena
Απολαυστική η ιστορία αλλά και η περιγραφή! Ευχαριστούμε. Σκέφτομαι να την φτιάξω. Θέλω να ρωτήσω μόνο αν ψήνετε σε αέρα ή πάνω κάτω.
Δημήτρης Παπαζυμούρης
Ευχαριστώ. Πάνω-κάτω ψήστε σε μεσαίο ράφι.
MARIA MAIDANOU
Καλησπέρα σας και χρόνια πολλά. Φόρος τιμής η παρούσα ανάρτηση! Ερώτηση (σημαντική κατά την άποψή μου) Τι αλεύρι χρησιμοποιήσατε (με πόση πρωτείνη)? Επίσης, αν αντικαταστήσουμε την ξερή μαγιά με νωπή,θα ήταν γύρω στα 80 γρ? Τέλος, όσον αφορά το ψήσιμο, σε ποια σκάλα ψήσατε?
Ευχαριστώ εκ των προτέρων, σας παρακολουθώ ανελλιπώς.
Δημήτρης Παπαζυμούρης
Ευχαριστώ πολύ. Η συνταγή δεν είχε ακριβείς οδηγίες ως προς το αλεύρι. Χρησιμοποίησα Barilla 00 για όλες τις χρήσεις και το αποτέλεσμα ήταν καλό. Θάθελα να κάνω δοκιμές και με άλλα αλεύρια να δω διαφορές, αλλά δεν είχα χρόνο τωρα. Για τη μαγιά δεν γνωρίζω την αναλογία. Ψήσαμε σε μεσαίο ράφι.
Nikia megalokonomou
Αγαπητέ κύριε , Καλή Χρόνια
Είναι πρωί ,2 Ιανουαρίου 2020 ,και ψάχνοντας να βρω μια συνταγή σας με πατάτες έπεσε το μάτι μου στο πλάι ,στη λέξη Μαμικα.Μου έκανε εντύπωση γιατί εγώ μόνο μια Μαμικα ήξερα!
Και τι θαύμα ,ήταν η ίδια Μαμικα η κ Ιωάννα Τριανταφυλλιδη! Να φανταστείτε ,με Παπαζυμουρη εγώ σε αυτό το υπέροχο σπίτι ,με τις κόκκινες πέτρες μεγάλωσα ακριβώς πάνω από την κα Ιωάννα.Ημασταν οι πρώτοι που είχαμε νοικιάσει το ισόγειο και οι γονείς μου έμειναν εκεί μέχρι που αποφασίστηκε η κατεδάφιση του Εκεί έζησα όλη την παιδική και εφηβική μου ηλικία ,εκεί πήγα σχολείο εκεί έπαιξα εκεί όλα! Καταλαβαίνετε λοιπόν,τη συγκινη μου από αυτά που διάβασα.Τα μάτια μου τρέχουν και σας ευχαριστ πολύ γι αυτό .Ηταν υπέροχο δώρο για την καινούργια χρόνια! Την μαγειρική της Μαμικας την ξέρω από πρώτο χέρι μιας που σχεδόν κάθε μέρα μας φώναζε εμένα και τον αδελφό μου ,να μας δώσε μεζέ.
Όπως και τον υπέροχο κήπο της που με τόση αγάπη φρόντιζε.
Σίγουρα κάπου θα σας έχω..συνάντησει και εσάς, ίσως σε κάποια γενέθλια των παιδιών.Εγω δεν έπαιζα μαζί τους ,ήμουν λίγα χρόνια χρόνια μεγαλύτερη,έχω γεννηθεί το 1947. Ο Κλεάνθης και ο Γιώργης έκαναν παρέα με την Αφροδίτη Γεωργιάδη που έμενε στον μεσαίο όροφο
Θυμάμαι πάντα ,όμως , τα τραπέζια που αναφέρετε ! Μοσχοβολουσαν μέχρι κάτω οι πολιτικές μαγειρικές της κ Ιωάννας ,και θυμάμαι που περνούσαν τα ταψιά από το σπίτι τους στον τρίτο όροφο στα χέρια της ..Καλλονής Αννας !
Σας ευχαριστώ και σας εύχομαι και πάλι Χρόνια Πολλά!
Ι
Δημήτρης Παπαζυμούρης
Καταληκτικό! Θυμάμαι την οικογένειά σας που έμενε στο ισόγειο, αν και δεν θυμάμαι να είχαμε συναντηθεί ποτέ. Είχα ακουστά για τον πατέρα σας, τον διάσημο φωτορεπόρτερ, αλλά όντως εμείς ως πιο νεαροί από σας, κάναμε παρέα με την Αφροδίτη. Πολύ χάρηκα που εξ’ αφορμής μιας συνταγής και μιας ιστορίας, ανασύρθηκαν όμορφες προσωπικές μνήμες από ανθρώπους που ήξεραν τη μία και μοναδική Μαμίκα. Νάστε καλά!
ΑΝΝΗ
Την έφτιαξα! Ήταν η πρώτη φορά που έφτιαξα βασιλόπιτα. Καταπληκτική. Έκανα δύο παρατυπίες, δεν κοιμήθηκα μαζί της και δεν άντεξα μέχρι την επόμενη να την κόψω. Την κόψαμε το ίδιο βράδυ του πρωινού που την έψησα. Ευχαριστώ και Καλή Χρονιά σε όλους.
Δημήτρης Παπαζυμούρης
Χαχαχα ακούγεται πολύ αστείο το “δε κοιμήθηκα μαζί της”! Καλή χρονιά!
Μυρτώ
Τι ωραία ιστορία! Με συγκίνησε γιατί έχει κάτι και από τη δική μας οικογενειακή συνταγή βασιλόπιτας, την οποία πιστώνουμε στην εξαιρετική μαγείρισσα προγιαγιά μου. Γεννημένη έναν χρόνο πριν τη Μαμίκα, το 1896, στον Πειραιά, έμεινε νωρίς ορφανή από μητέρα. Ο πατέρας της ήταν έμπορος της εποχής και η προγιαγιά μου τελείωσε τις Ουρσουλίνες, με γαλλικά και πιάνο και όλα τα «απαραίτητα» της εποχής. Έκανε πέντε παιδιά, τέσσερις γιους και μία κόρη, τη γιαγιά μου. Ως το μόνο κορίτσι, η γιαγιά μου ήταν εκείνη που κυρίως συνέχισε τη συνταγή- αν και την έμαθαν και οι νύφες και την έφτιαχναν κι εκείνες. Τη συνέχισαν έτσι τα εγγόνια της- η γενιά της μαμάς μου- και από τα δισέγγονά της κυρίως εγώ. Η γεύση της μου άρεσε χωρίς να δίνω πολλή σημασία, αλλά περισσότερο μου άρεσε το πώς λειτούργησε ως αρμός ανάμεσα στις γενιές και ως κληρονομιά ενός ανθρώπου που δεν γνώρισα ποτέ. Όποτε τη δοκιμάζουν έξω-οικογενειακοί και με ρωτούν τι συνταγή είναι απαντώ πως έχει τις ρίζες της σε προηγούμενο αιώνα και πως περιέχει ένα υλικό που δεν είχα ξανακούσει μέχρι να το βρω κι εγώ μπροστά μου στην εν λόγω συνταγή: το κρεμόριο 🙂 Φέτος ο αδελφός μου μου ζήτησε να του επιβεβαιώσω πως ξέρω να φτιάχνω την οικογενειακή μας βασιλόπιτα, για να σιγουρευτεί πως θα έχει κάποιον να του τη φτιάχνει όταν χαθεί και ο ενδιάμεσος κρίκος, η μαμά μας, και παρ’ όλο το μακάβριο του πράγματος γελάσαμε όλοι- και η μαμά.
Δημήτρης Παπαζυμούρης
Τι ωραία έκφραση το “αρμός ανάμεσα στις γενιές”! Ένα απ’ τα καλά όταν γράφεις ιστορίες πίσω από συνταγές είναι πως κινητοποιείς ανθρώπους με παρεμφερείς εμπειρίες να μοιραστούν τις δικές τους ιστορίες. Πολύ χαίρομαι που αφηγηθήκατε αυτά εδώ, εμπλουτίζουν την αρχική ανάρτηση. Νάστε πάντα καλά!
Myrina Kalaitzi
Κύριε Παπαζυμούρη καλημέρα και καλή χρονιά. Ευχαριστούμε πολύ για αυτήν την συνταγή. Ομολογώ ότι πήγα κατά γράμμα και το τελετουργικό, κοιμηθήκαμε αγκαλίτσα με τον ζωντανό οργανισμό της ζύμης. Όμως κάτι έκανα λάθος: εάν βλέπουμε ρωγμές στην επιφάνεια κατά το ψήσιμο, εάν σκάει δηλαδή, τί φταίει; Γιατί δεν μπορώ να πω ότι φούσκωσε πολύ κατά τις ώρες “ξεκούρασης” και ύπνου, ώστε να στέγνωσε τότε. Υπάρχει περίπτωση να φταίει το πολύ αλεύρι;
Δημήτρης Παπαζυμούρης
Δεν είμαι σίγουρος γιατί δεν την έχουμε κάνει και μεις πολλές φορές. Μπορέι να έιναι λίγο αλέυρι παραπάνω.
Anonymous
Αγαπητέ κύριε Παπαζυμούρη,
Καλή χρονιά και σας ευχαριστώ πολύ για την εξαιρετική συνταγή που αναρτήσατε! Οντας Νεοσμυρνιώτης, αμέσως αντιλήφθηκα ότι η συνταγή θα ξυπνούσε παιδικές μνήμες από τις βασιλίοπιτες που κόβαμε στο σπίτι και το σχολείο…
Ακολούθησα πιστά τις οδηγίες σας, συμπληρώνοντας όμως και λίγο κακουλέ και δυό αμπούλες βανιλίνη. Αντί για ξερή μαγιά έβαλα ένα κυβάκι φρέσκιας, που λειτούργησε εξαιρετικά. Δεν κοιμηθήκαμε με τη ζύμη, αλλά την αφήσαμε στα πόδια του κρεβατιού κοντά στο σώμα της θέρμανσης. Δεν είχαμε σουσάμι μαύρο αλλά προσπάθησα να γράψω 2020 με λιναρόσπορο: https://pbs.twimg.com/media/EOqhyZaW4AIdD1N?format=jpg
Τέλος, το φλουρί ήταν μια χρυσή λίρα που είχα από το μακαρίτη τον παππού μου. Νομίζω ήταν η πιο επιτυχημένη συνταγή που εκτέλεσα από όλες που έχω δοκιμάσει μέχρι τώρα από το site σας τα τελευταία τουλάχιστον 5 χρόνια! Το τελετουργικό ολοκληρώθηκε στην εντέλεια, τώρα περιμένουμε να έρθει και η τύχη που περιμένουμε
Πολλούς χαιρετισμούς από τη Μαδρίτη και πολλές ευχαριστίες για την τεράστια προσπάθεια που κάνετε στο Caruso.gr.
Με εκτίμηση,
Γιώργος Κονταξάκης
Δημήτρης Παπαζυμούρης
Όλα τέλεια ακούγονται εκτός απ’ την έλλειψη μαύρου σουσαμιού (το πουλάνε και ως black onion seeds στ εξωτερικό). Το θεωρώ απαραίτητο για πολίτικη βασιλόπιτα. Ανεξάρτητα απ’ αυτό, εύχομαι και γω να έρθει η τυχη που θέλετε.
Georgia Agoropoulou
Tι μυρωδάτη συνταγή,τι όμορφες ιστορίες! Χρόνια πολλά, με υγεία ,στους οικοδεσπότες του ιστολογίου και σε όλους όσοι μοιραζόμαστε τις συνταγές του!!!
Δημήτρης Παπαζυμούρης
Χρόνια σας πολλά!
Elita
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ! Είναι ακριβώς η ιδια συνταγή με αυτή της Πολίτισσας γιαγιάς μου, με τη μόνη διαφορά ότι εκείνη έβαζε βανίλια αντί για μαχλέπι και δεν έβαζε γλυκάνισο. Όπως και να έχει όμως, είναι η πολιτιστική μας παράδοση και ιστορία! Να είστε πάντα καλά!
Anonymous
Καλησπέρα
Την έφτιαξα και βγήκε άψογη
Θέλησα να την κάνω σε διπλή ποσότητα προκειμένου να μοιραστώ σε φίλους
Δεν ξέρω γιατί αλλά περιμένοντας να γίνει το προζύμι, το ξεσκέπασα και μου ήρθε μια άσχημη μυρωδιά, όχι όπως αυτή της προηγούμενης (ίσως όπως αυτή όταν είχα αποπειραθεί με αποτυχία να κάνω προζύμι για ψωμί)
Έριξα λίγο αλεύρι ακόμη (θεωρώντας ότι δεν υπήρχε αρκετό για να “ταϊστεί” το προζύμι) και περιμένω…
Απλά δεν έχει την ωραία ξυνίλα της πρώτης μου φοράς…
Αν κάτι δεν πήγε καλά στο προζύμι, υπάρχει κίνδυνος στην κατανάλωση της πίτας?
Θα το αντιληφθώ στη γεύση?
Φταίει ο διπλασιασμός των υλικών?
Την επόμενη ίσως να προσθέσω περισσότερο αλεύρι εξαρχής για να είμαι ασφαλής??
Ευχαριστώ
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ
Πραγματικά υπέροχη συνταγή!!Την έφτιαξα την Πρωτοχρονιά και των Φώτων καθώς είχε μεγάλη ζήτηση……Η ερώτηση που θέλω να κάνω είναι αν γνωρίζετε σε ποια ποσότητα και με ποιο τρόπο (χρόνοι, μεθοδολογία ανάμειξης κλπ) μπορούμε να αντικαταστήσουμε τελείως την μαγιά με φυσικό προζύμι. Σας ευχαριστώ και συγχαρητήρια για την ιστοσελίδα σας. Αποτέλεσε για εμένα τη βάση για την συστηματική και σε βάθος ενασχόλησή μου με την μαγειρική.