Τα γιουβαρλάκια ομολογώ ότι όταν μεγάλωνα, δεν ήταν ανάμεσα στα φαγητά που λαχταρούσα. Στο μυαλό μου είχαν τοποθετηθεί ως μια νερόβραστη εναλλακτική των κεφτέδων και βέβαια όταν χρησιμοποιείς τραγανούς, μοσχοβολιστούς τηγανητούς κεφτέδες ως το σημείο αναφοράς σου, είναι μάλλον αδύνατον να βρεις κάτι που να συγκρίνεται μαζί τους σε λαχτάρα και νοστιμιά. Όταν όμως τα τελευταία χρόνια μαγείρευα κολοκύθια γεμιστά ή κρεμμυδοντολμάδες και το περίσσευμα του κιμά το έκανα γιουβαρλάκια, σιγά-σιγά άρχισα να τα εκτιμώ και να βλέπω το συγκεκριμένο φαγητό γι’ αυτό που είναι, απαλλαγμένος απ’ την άδικη ομολογουμένως σύγκριση με τους αγαπημένους μου κεφτέδες, που σχεδόν τίποτε σ’ αυτό τον κόσμο δεν μπορεί να τους ξεπεράσει!
Γιατί τα γιουβαρλάκια είναι ένα εκλεκτό comfort food, θερμό σε αίσθηση, θρεπτικό, εύκολο να το φτιάξεις και να το φας, με κάθε μπουκιά να σου μεγαλώνει την όρεξη για την επόμενη και χάρη στην υπέροχη σάλτσα αυγολέμονου, με οξύτητες και κρεμώδεις υφές να συνυπάρχουν, εκπροσωπεί την πεμπτουσία της ελληνικής κουζίνας σπιτικής θαλπωρής
Η λέξη γιουβαρλάκια είναι εμφανώς Τούρκικη και σημαίνει “στρογγυλός” και η συνταγή είναι διαδεδομένη και στη Τουρκία και στη Κύπρο εκτός απ’ την Ελλάδα. Δεν έχω άλλες πληροφορίες για την ιστορία της συνταγής που φαίνεται όμως να ήρθε απ’ τους Μικρασιάτες στην Ελλάδα, τόσο απ’ το όνομα, όσο και απ’ τη λογική της και τη φινέτσα της.
Στη δικιά μου μαγειρική λογική, τα γιουβαρλάκια, οι ντολμάδες με κιμά κάθε είδους (λαχανοντολμάδες, κρεμμυδοντολμάδες ή ντολμάδες με αμπελόφυλλο) και τα κολοκυθάκια γεμιστά, μοιράζονται ακριβώς την ίδια βασική συνταγή γιατί έχουν ανάγκη απ’ τις ίδιες γευστικές ισορροπίες. Το πρώτο και κύριο είναι ο κιμάς που επιλέγουμε. Εν αντιθέσει με μπιφτέκια ή κεφτέδες όπου θελουμε τον κιμά να έχει λίπος λόγω ψησίματος και τηγανίσματος αντίστοιχα, εδώ, που η μαγειρική μέθοδος είναι το βράσιμο, μας οδηγεί σε κιμά από ένα κομμάτι αποκλειστικά μοσχαρίσιου κρέατος, που είναι τρυφερό αλλά έχει σχετικά λίγο λίπος, όπως το κιλότο ή το καπάκι.
Δεύτερο στοιχείο είναι ότι το κρεμμύδι, που πάντα δημιουργεί την βασική υποδομή της γεύσης όλων των κιμάδων, εδώ πρέπει να είναι οπωσδήποτε φρέσκο κρεμμυδάκι, γιατί η τελική γεύση θέλουμε να είναι πιο φίνα, πιο λεπτή χωρίς την αυθάδη αίσθηση του ξηρού κρεμμυδιού. Και το τρίτο στοιχείο είναι η συνύπαρξη 3 αρωματικών, δυόσμου, άνηθου και μαϊντανού που φέρνουν μια δροσερή φρεσκάδα σε ένα φαγητό θαλπωρής, το κάνουν νόστιμο και κεφάτο, σπιρτόζικο. Όλα αυτά σε συνδυασμό με τη γλυκοκρεμώδη οξύτητα του αυγολέμονου να ξυπνά τις λεπτές γεύσεις απ’ το γιουβαρλάκι δημιουργούν τον τέλειο συνδυασμό.
Για μένα, το τι ρύζι θα βάλετε παίζει ελάχιστο ρόλο. Εγώ όπως πάντα επιλέγω μακρύκοκκο που πάντε έχω στο ντουλάπι, αλλά και με Καρολίνα ή κάτι άλλο, κανείς δεν θα καταλάβει διαφορά, γιατί το ρύζι όπως είναιμκαι παραβρασμένο, δεν παίζει κανένα ρόλο στη γεύση, απλά αφρατεύει τη μπουκιά.
Εκεί που θέλω να προσέξετε το τι θα επιλέξετε, είναι στη ποσότητα του ζωμού λαχανικών που θα χρησιμοποιήσετε για να κάνετε το αυγολέμονο. Αν επιλέξετε να έχετε λίγη σάλτσα και πιο πηχτή, τότε απλά αφαιρείτε τα γιουβαρλάκια όταν είναι έτοιμα (στη μισηώρα) και κάνετε ρεντουξιόν (μείωση) στη σάλτσα, ανεβάζοντας την ένταση και βέβαια με ανοιχτό καπάκι στον ταβά. Έτσι όταν το ζουμί δέσει με το αυγολέμονο, το σύνολο της σάλτσας θα είναι πιο λίγο σε ποσότητα, οπότε η σάλτσα θα είναι πιο πυκνή αλλά και η οξύτητα θα είναι πιο έντονη, καθώς η ίδια ποσότητα λεμονιού θα μοιραστεί σε μικρότερη βάση ζωμού. Άρα αν επιλέξετε αυτή τη λογική, μειώστε κατά το 1/3 την ποσότητα λεμονιού στην παρασκευή του αυγολέμονου και αν χρειαστεί, προσθέτετε λίγο ακόμη στο τέλος.
Αντιθέτως, αν έχετε μεγαλύτερη ποσότητα ζωμού στο τέλος του μαγειρέματος, τότε το αυγολέμονο μπορεί να μην καταφέρει να πήξει πολύ το ζουμί (εκτός κι αν βάλετε περισσότερο κορν φλάουρ ή βάλετε έξτρα αυγό) αλλά η ισορροπία οξύτητας θα είναι ιδανική με βάση τη συνταγή και βέβαια θα έχετε πολύ περισσότερη σάλτσα. Ανάλογα με την ποσότητα ζωμού που θα ξεκινήσετε το δέσιμο, θα μπορείτε αν θέλετε να ικανοποιήσετε και τη λογική της “σούπας αυγολέμονου”, μέσα στην οποία σερβίρονται τα γιουβαρλάκια.
Η συνταγή έχει μετρηθεί και σχεδιαστεί για μια μέση λύση, πιο κοντά στη λογική της πληθώρας σάλτσας, χωρίς να μιλάμε βέβαια για σούπα. Με αυτές τις τεχνικές πληροφορίες όμως, εσείς μπορείτε να τη φέρετε ακριβώς στα γούστα σας. Έχετε πάντα τη δυνατότητα αν θέλετε σούπα, να προσθέσετε λίγο βραστό νερό ή και ζωμό, αφού αφαιρέσετε τα έτοιμα γιουβαρλάκια και ταυτόχρονα στην παρασκευή του αυγολέμονου να βάλετε περισσότερο αυγό ή/και κορν φλάουρ, μια και τελικά η βασική παρασκευή θα αραιώσει σε περισσότερο υγρό.
Χαρακτηριστικά της συνταγής
Τα γιουβαρλάκια αυγολέμονο είναι μια εύκολη καθημερινή συνταγή που θα σας πάρει λιγότερο από μια ώρα. Η μοναδική πρόκληση είναι η παρασκευή του αυγολέμονου, αλλά θεωρώ ότι έτσι όπως την έχω συστηματοποιήσει, αν ακολουθήσετε ακριβώς τις οδηγίες μου, δεν υπάρχει περίπτωση να κόψει.
Υλικά για 4 άτομα (περίπου 25 γιουβαρλάκια)
Για τα Γιουβαρλάκια:
500 γρ. μοσχαρίσιο κιμά από κιλότο ή καπάκι (σχετικά άπαχο κομμάτι)
100 γρ. ρύζι μακρύκοκο
60 γρ. ψιλοκομμένα φρέσκα κρεμμυδάκια (περίπου 6-8)
2 κ.σ. . φρέσκο ψιλοκομμένο δυόσμο
2 κ.σ.. φρέσκο ψιλοκομμένο άνηθο
2 κ.σ.. φρέσκο ψιλοκομμένο μαϊντανό
1 αυγό
1 κ.σ. εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο Χρυσελιά
αλάτι, πιπέρι
Για την κατσαρόλα:
1 λτ. ζωμό λαχανικών από 3 κ.σ. Maggi Marketplace ζωμό λαχανικών ανακατεμένες σε 1 λίτρο καυτό νερό
χυμό από 1 λεμόνι
1 καρότο σε ροδέλες
100 ml. εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο Χρυσελιά
αλάτι, πιπέρι
Για το αυγολέμονο:
2 αυγά (ξεχωριστά κρόκοι και ασπράδια)
2 κ.γ. κορν φλαουρ
Χυμό από 1 ½ λεμόνι
Διαδικασία Παρασκευής:
1. Ετοιμάζετε τα γιουβαρλάκια
Σε μεγάλη μπασίνα (μπολ) ρίχνετε σταδιακά όλα τα υλικά για τα γιουβαρλάκια.
Τα ζυμώνετε καλά να ισομοιραστούν τα υλικά στον κιμά και αρχίζετε να πλάθετε τα γιουβαρλάκια σε μπαλάκια των 40 γρ. περίπου. Θα βγουν περίπου 25 γιουβαρλάκια.
2. Μαγειρεύετε τα γιουβαρλάκια
Ετοιμάζετε 1 λίτρο ζωμό λαχανικών από 3 κ.σ. Maggi Marketplace, ανακατεμένες σε 1 λίτρο καυτό νερό.
Σε ένα ταβά, (μεγάλη πλατιά κατσαρόλα) και σε ήπια ένταση, ρίχνετε το λάδι και στη συνέχεια το καρότο. Τοποθετείτε τα γιουβαρλάκια μέσα στον ταβά, προσθέτετε τον ζωμό, το λεμόνι και αλατοπίπερο με κράτημα στο αλάτι λόγω ζωμού. Περιμένετε να έρθει σε βράση, σκεπάζετε τον ταβά και χαμηλώνετε την ένταση να σιγοβράσει για 30’ περίπου.
Στη συνέχεια αφαιρείτε τα γιουβαρλάκια σε ένα μπολ για να είναι πιο εύκολο και πρακτικό να κάνετε την αυγόκοψη μετά.
3. Προσθέτετε το αυγολέμονο
Ξεχωρίζετε δυο κρόκους απ τ’ ασπράδια και χτυπάτε και τα δύο ξεχωριστά. Σε χυμό από ένα λεμόνι ενσωματώνετε τις 2 κ.γ. κορν φλάουρ.
Βάζετε ένα μικρό κατσαρολάκι στο μάτι με πολύ χαμηλή ένταση και πριν προλάβει να ζεσταθεί, ρίχνετε τον χτυπημένο κρόκο, το λεμόνι με το κορν φλάουρ και το χτυπημένο ασπράδι , ανακατεύετε καλά και στη συνέχεια προσθέτετε σταδιακά μερικές κουτάλες από το ζεστό ζωμό που έβρασαν τα γιουβαρλάκια. Συνεχίζετε να το ανακατεύετε με το σύρμα και καθώς αρχίζει να πήζει, το μεταφέρετε πίσω στη μεγάλη κατσαρόλα να ενσωματωθεί με το ζουμί και να το πήξει αντίστοιχα.
Αν δεν είναι ήδη καυτό το ζουμί, η διαδικασία μπορεί να γίνει με ελαφρά θέρμανση από κάτω, αλλά χωρίς να βράσουν τα υγρά και διαρκεί 1-2 λεπτά που δουλεύετε με το σύρμα για να δέσετε το ζουμί με το αυγολέμονο. Προσθέτετε τα γιουβαρλάκια μέσα, απομακρύνετε απ’ την εστία και περιμένετε το αυγολέμονο να πήξει πιο πολύ καθώς περνάει η ώρα και πέφτει λίγο η θερμοκρασία. Αν δεν κρατιέστε, απλά θα το χαρείτε πιο αραιό, αλλά όλη γεύση του θα είναι εκεί. Τσεκάρετε για αλάτι μια και ο ζωμός έχει σίγουρα καλύψει σε μεγάλο βαθμό αυτή την ανάγκη, και αν νομίζετε ότι χρειάζεται προσθέτετε.
Σερβίρισμα
Το φαγητό σερβίρεται ιδανικά μετά από 20′ λεπτά, αφού το έχετε τελειώσει και συνοδεύεται από Χωριάτικο λευκό τυρί ΟΛΥΜΠΟΣ.