Το Cucina Caruso μαγειρεύει στο Casserole Bistro στο Γέρακα ! Τηλέφωνο κρατήσεων : 210-6618838 (μετά τις 14.00)

Ένα φιλέτο γουέλινγκτον είναι ταυτισμένο με μια εξαιρετική περίσταση, μια γαστρονομική τελετουργία που ξεκινά από την παρουσίαση του φαγητού στο τραπέζι μόλις βγεί απ’ τον φούρνο, en croûte και αμέσως μετά, το σερβίρισμά του, που αποκαλύπτει εκλεκτά συστατικά μπροστά σε βλέμματα γεμάτα προσμονή, σαν ένα βασανιστικά αργό στριπ-τιζ σε  κλασάτο μπουρλέσκ! Ο όρος ‘γουέλινγκτον’ στη διεθνή γαστρονομία είναι ταυτόσημος με ένα φιλέτο κρέατος (μοσχαριού, χοιρινού, ελαφιού, αρνιού) ή ψαριού (σολομού) ψημένου στο φούρνο μέσα σε φύλλο σφολιάτας.

syntagi fileto mosxariou wellington
Ως συνήθως, δεν υπάρχει μόνο μια εκδοχή για την προέλευση ούτε για το όνομα της συνταγής, αλλά θα σας μεταφέρω τις πιο ενδιαφέρουσες ιστορίες όπως μας αρέσει να κάνουμε, για να σας δίνουμε αφορμές για κουβέντα γύρω απ’ το τραπέζι.
elafi gravureΕπίσημα η συνταγή πρωτοεμφανίζεται με αυτό το όνομα σε αμερικάνικο βιβλίο μαγειρικής το 1940 (Palmer House Cook Book, Ernest E. Amiet [John Willy:Chicago IL] 1940 (p. 121), με ιδιαίτερα λακωνική περιγραφή, χωρίς όλα τα βασικά υλικά που την χαρακτηρίζουν σήμερα. Όμως, απ’ το τέλος των 50’s εμφανίζονται πολλές εκδοχές σε διάφορα περιοδικά και οι τρέντι σεφ της εποχής το υιοθετούν ως ένα απ’ τα πιο εκλεκτά πιάτα, με κορυφαία και πανάκριβα υλικά που περιλαμβάνουν το φιλέτο, τρούφες αλλά και μανιτάρια και φουά γκρά ή πατέ. Μέχρι το μέσον των 60’s η συνταγή γίνεται τόσο της μόδας που το περιοδικό Gourmet αναφέρεται σ’ αυτή την περίοδο ως «η εποχή του Γουέλινγκτον». Ο πλέον διάσημος οπαδός της συνταγής ήταν ο πρόεδρος Νίξον, ο οποίος είχε τέτοιο κόλλημα που, στον Λευκό οίκο επί θητείας του, σχεδόν κάθε επίσημο δείπνο περιελάμβανε tenderloin of Beef Wellington.

Sir_Arthur_Wellesley,_1st_Duke_of_WellingtonΣχεδόν όλοι συμφωνούν ότι το πιάτο πήρε το όνομά του από τον Arthur Wellesley, πρώτο δούκα του Wellington, που νίκησε τον Ναπολέoντα στο Βατερλώ. Βέβαια είναι γνωστό ότι ο ίδιος δεν είχε γαστονομικές αναζητήσεις πέρα απ’ το ότι τού άρεσαν το φιλέτο και οι τρούφες, στοιχεία που μάλλον ξώφαλτσα καλύπτουν την γέννεση της συνταγής. Είναι μάλλον φανερό ότι το όνομα του στρατηγού κόλλησε στη συνταγή «προς τιμήν του», πιθανόν για εθνικιστικούς λόγους στην Βρεττανία, μια και επί της ουσίας αποτελεί μια παραλλαγή τού γαλλικής προέλευσης filet de bœuf en croûte. Τώρα άλλοι λένε πως το όνομα του Γουέλινγκτον μπήκε από σπόντα, με την έννοια ότι αναφέρεται στην πάντα καλογυαλισμένη μπότα που φέρει το όνομά του, με την οποία θεωρητικά μοιάζει το φιλέτο καθώς σερβίρεται… αλλά εμένα, ως επικοινωνιολόγο, μου ακούγεται πολύ εκλογικευμένη αυτή η ερμηνεία. Προσωπικά πιστεύω ότι αποτελεί ένα κλασικό βρετανικό σαρκασμό απέναντι στους Γάλλους, που μεταφέρει την αιώνια μεταξύ τους αντιπαλότητα και στην κουζίνα -όπου κατά τεκμήριο χάνουν οι πρώτοι-, ώστε χαιρέκακα να θυμίζει στους δεύτερους, την μεγαλύτερη ιστορικά ήττα τους (κάτι σαν να μετονομάζαμε εμείς το ιμάμ μπαϊλντί σε …μελιτζάνα Κολοκοτρωνέϊκη…)

Διαφήμιση

fileto-elafi-wellington

Χαρακτηριστικά της συνταγής:

Δεδομένου ότι έχει 2 μισάωρα τουλάχιστον όπου το φιλέτο σε 2 συνεχή στάδια μπαίνει στο ψυγείο, η ώρα προετοιμασίας φτάνει τη 1.40’ με επιπλέον ψήσιμο στο φούρνο από 30-40’. Η συνταγή δεν μπορεί να χαρακτηριστεί δύσκολη τεχνικά, αλλά λόγω σταδίων παρασκευής είναι αρκετά απαιτητική. Η ευκολία στην πράξη είναι ότι μπορεί (και συνιστάται) όλη η προετοιμασία να γίνει την προηγουμένη και να μείνει μόνο το ψήσιμο για την τελευταία στιγμή.

Υλικά (για 8 άτομα)

2 κ.γ. ελαιόλαδο
1 φιλέτο ελαφιού 1,3 κιλά
50 γραμ. αποξηραμένα μανιτάρια Shitake (αντιστοιχούν σε 250 γρ. φρέσκα)
6 φρέσκα κρεμμυδάκια ψιλοκομμένα
80 γραμ. πατέ χήνας
1 συσκευασία φύλλο σφολιάτας
3 κρόκοι αβγών, χτυπημένοι
1 πρέζα τριφτό αλάτι
αλάτι, πιπέρι

Διαφήμιση

για τη σάλτσα

25 γραμ. βούτυρο
1 φρέσκο κρεμμυδάκι ψιλοκομμένο
120 γραμ. φρούτα του δάσους
700 γραμ. ζωμό κοτόπουλου (αν χρησιμοποιήσετε κύβο ψυγείου βάλτε τον μισό)
250 ml πορτό (Port wine)
αλάτι, πιπέρι

Διαφήμιση

Προεργασία

Αν χρησιμοποιήσετε κατεψυγμένο φύλλο θυμηθείτε να το βγάλετε 2 ώρες πριν, ώστε να έρθει σε θερμοκρασία δωματίου. Βγάλτε επίσης το φιλέτο απ’ το ψυγείο τουλάχιστον μισή ώρα πριν αρχίσετε την μεγειρική ώστε να έρθει ομαλά σε θερμοκρασία περιβάλλοντος. Παράλληλα βάλτε τα αποξηραμένα μανιτάρια σε ζεστό νερό για να φουσκώσουν και εν συνεχεία ψιλοκόψτε τα στο μούλτι.

Παρασκευή

1. Προετοιμάζετε το φιλέτο: Διπλώστε την ουρά του φιλέτου ώστε να μπορεί να είναι σχετικά ισοπαχές και κόψτε το σ’ αυτό το σημείο σε 2 κομμάτια, αν χρειάζεται. Βάλτε το ελαιόλαδο σε ένα μεγάλο τηγάνι για κρέας και αφού κάψει καλά σε δυνατή φωτιά, βάλτε το φιλέτο μέσα και θωρακήστε το για 2 λεπτά από κάθε πλευρά. Αφαιρέστε το και αφήστε το να κρυώσει.

φιλέτο γουελινγτον σε σφολιάτα

Σημείωση: Αν χρησιμοποιήσετε μεγαλύτερο κομμάτι φιλέτου από 1-1,5 κιλό, βάσει του οποίου βγήκαν οι χρόνοι του ψησίματος, σοτάρετε το κρέας στο τηγάνι πριν το ψήσιμο για 2-3 λεπτά παραπάνω, ειδικά αν δεν το θέλετε rare στο τελικό αποτέλεσμα. Συστήνω αυτήν την προσέγγιση, διαφορετικά αν αποφασίσετε να το αφήσετε περισσότερο χρόνο στον φούρνο, ελέγξτε το χρώμα στο τέλος και σκεπάστε με αλουμινόχαρτο, επειδή με ψήσιμο πάνω από 40 λεπτά στους 220° βαθμούς, το φύλλο θ’ αρχίσει να καίγεται. Υπολογίστε επίσης 5 επιπλέον λεπτά ψησίματος ανά 500 επιπλέον γραμμάρια κρέατος, στην περίπτωση που το φιλέτο σας είναι μεγαλύτερο.

Στο ίδιο τηγάνι, χαμηλώστε τη φωτιά στη μέση και βάλτε τα ψιλοκομμένα μανιτάρια και τα κρεμμυδάκια. Προσθέστε αλάτι και πιπέρι και σοτάρετέ τα για περίπου 5-7 λεπτά, μέχρι να φύγουν όλα τα υγρά και να μείνει ένας στεγνός πολτός. Αφαιρέστε τον απ’ το τηγάνι και αφήστε τον να κρυώσει σε πιάτο.

fileto-elafi-manitaria

Όταν και το φιλέτο και ο πολτός έχουν έρθει σε μέτρια θερμοκρασία, στοιχίζετε τα 2 κομμάτια του φιλέτου πάνω σε διπλή διαφανή μεμβράνη ώστε να είναι ισόπαχο και το αλείφετε γύρω–γύρω με το πατέ χρησιμοποιώντας ένα μαχαίρι. Προσθέτετε πάνω του και στο πλάι τον πολτό των μανιταριών. Τυλίγετε γύρω του την μεμβράνη και την κλείνετε όσο πιο σφιχτά γίνεται, ώστε να διαμορφώσετε το σχήμα του και να ενοποιηθούν μεταξύ τους όλα τα υλικά. Έτσι όπως είναι, το βάζετε στο ψυγείο για 30’ τουλάχιστον, να σφίξει.

elafi-wellington

Βγάζετε τη σφολιάτα απ’ το ψυγείο. Στρώνετε διαφανή μεμβράνη και βάζετε κάθετα τα 2 φύλλα της σφολιάτας το ένα δίπλα στο άλλο, πασπαλίζετε με μια κουταλιά αλεύρι και τα ενώνετε κατά το μήκος τους με λίγο αβγό. Βγάζετε το φιλέτο απ’ την μεμβράνη του και το τοποθετείτε πάνω στο ενοποιημένο φύλλο σφολιάτας. Μετράτε δεξιά και αριστερά περιθώριο ικανό για να κλείσετε το ενιαίο φύλλο και κόβετε όσο περισσεύει, κρατώντας το για το ντεκόρ. Τυλίγετε τη σφολιάτα κατά το δυνατόν σφιχτά γύρω απ’ το φιλέτο και το κλείνετε καλά απ’ όλες τις πλευρές. Με το περισσευούμενο μπορείτε να διακοσμήσετε τώρα την πάνω πλευρά του γουέλινγκτον, χρησιμοποιώντας την φαντασία σας, για να βγεί εντυπωσιακό στο τραπέζι. Τέλος, κλείνετε πάλι την μεμβράνη σφιχτά και ξαναβάζετε στο ψυγείο για να ξαναδέσουν τα υλικά, για τουλάχιστον 30’. Μέχρι αυτού του σημείου η συνταγή μπορεί (και βολεύει) να γίνει την προηγούμενη μέρα ή αρκετά νωρίτερα.

φιλέτο γουελινγτον σε σφολιάτα

2. Ετοιμάζετε την σάλτσα: Βάζετε το βούτυρο να κάψει σε τηγάνι σε μεσαία προς δυνατή φωτιά και σοτάρετε για 2 λεπτά το κρεμμυδάκι. Προσθέτετε τα φρούτα ανακατεύοντας για άλλα 2-3 λεπτά και ρίχνετε το πόρτο. Δυναμώνετε την φωτιά και βάζετε τον απορροφητήρα στο δυνατό (αυτό είναι το μικρό μυστικό που βοηθάει να γίνεται σωστότερα η μείωση του υγρού και το δέσιμο της σάλτσας). Αφήνετε να μειωθεί το μίγμα κατά τα 2/3 και προσθέτετε τον ζωμό, αλάτι και πιπέρι. Μαγειρεύετε ώστε να μειωθεί το υγρό πάλι κατά τα 2/3 περίπου, μέχρι να αρχίσει να γίνεται πυκνό και σιροπιαστό, οπότε το αποσύρετε απ’ τη φωτιά και το βάζετε στη σαλτσιέρα.

3. Ψήνετε το γουέλινγκτον: Το ψήσιμο πρέπει να προγραμματιστεί να ξεκινήσει 40-50 λεπτά πριν την ώρα που θέλετε να το σερβίρετε.

Σημείωση: Το γουέλινγκτον επιβάλλεται να σερβιριστεί λίγη ώρα μετά το ψήσιμο. Δεν έχει περιθώρια για καθυστέρηση. Αν μείνει πάνω από 20-30 λεπτά, η σφολιάτα ρουφάει τα υγρά του κρέατος και μαλακώνει.

φιλέτο γουελινγτον σε σφολιάτα

4. Προθερμαίνετε τον φούρνο στους 220º C.

5. Βγάζετε το φιλέτο απ’ την μεμβράνη και το τοποθετείτε σε ταψί. Με ένα μαχαιράκι κάνετε μικρά κοψίματα στην εξωτερική επιφάνεια με κάποια να το τρυπάνε τελείως (ώστε να βγουν τυχόν υδρατμοί στο ψήσιμο). Το αλείφετε όλο με το χτυπημένο αβγό για να πάρει ωραίο χρώμα στο ψήσιμο, ρίχνετε λίγο τριφτό αλάτι (να πάει ειδικά στις σχισμές που κόψατε) και το βάζετε στο προθερμασμένο φούρνο με το χρονόμετρο. Για την ποσότητα του κρέατος που χρησιμοποιούμε, τα 30 λεπτά είναι αρκετά για να βγεί rare, όπως του ταιριάζει (υπολογίστε αν το θέλετε οπωσδήποτε medium προς well done, ότι θα χρειαστούν 10 λεπτά επιπλέον). Με το που είναι έτοιμο, το βγάζετε απ’ τον φούρνο, το μεταφέρετε με προσοχή σε ξύλο κοπής κρέατος και το αφήνετε εκεί να ηρεμήσει για ένα πεντάλεπτο.

fileto-elafi

6. Σερβίρισμα: Το wellington παρουσιάζεται στο τραπέζι ολόκληρο, ώστε η εντυπωσιακή του εμφάνιση να εισπράξει τον θαυμασμό. Επομένως, κόβεται μπροστά στο φιλοθέαμον κοινό σε φέτες που είναι τουλάχιστον 2 εκατ. πάχους, γιατί αλλοιώς η σφολιάτα μπορεί να σπάσει. Σερβίρετε τη σάλτσα είτε από πάνω είτε δίπλα (συνιστάται) και γαρνίρετε το πιάτο με κάποιο αχνιστό πράσινο λαχανικό όπως φασολάκια ή σπαράγγια, που κάνουν ωραία χρωματική και γευστική σύνθεση. Μπορείτε επίσης να το συνοδεύσετε με πουρέ, ψητές ή βραστές πατάτες ή ένα γκρατέν ντοφινουά (φέτες πατάτες με τυρί και γάλα στον φούρνο).

Τι να πιείτε: Το ελάφι γουέλινγκτον αξίζει ένα μεγάλο κρασί με σώμα και χαρακτήρα όπως ένα παλιό Claret, ένα μεγάλο Bourgogne, ένα δυνατό Châteauneuf-du-Pape ή ένα μεστό Barolο. Στα καθ’ ημάς θα διάλεγα ένα ρωμαλέο ξυνόμαυρο (παλιό Ράμνιστα κυρ Γιάννη σε μάγκνουμ) ή ένα παλιωμένο Merlot.

Η συνέχεια του άρθρου με την συνταγή για φιλέτο ελαφιού γουέλινγκτον, στο pandespani

Print Friendly, PDF & Email
Διαφήμιση
  1. Εξαιρετική συνταγή και η σάλτσα πραγματικά το απογείωσε!

  2. Καλησπέρα κ Χρόνια Πολλά! Συγχαρητήρια για το blog σας, με εχει βοηθήςει να βελτιωθώ πάρα πολύ! Σε πολλές συνταγές αναφέρεστε σε κάποιο διεθνές βιβλίο γαστρονομιας, αλλά όσο κ αν ψάχνω δεν μπορω να εντοπίσω καποια, ώστε να το βρώ. Μπορείτε να μου απαντήσετε παρακαλώ;
    Ευχαριστώ πολύ
    Με εκτίμηση
    Άρτεμη Τσουρλάκη

    1. Δεν μου είναι απόλυτα σαφής η ερώτηση σας μια και σε διαφορετικά άρθρα πιθανά να αναφέρω εντελώς διαφορετικά βιβλία όταν τυχαίνει να έχουν κάποιο στοιχείο σχετικό με το θέμα , όπως ανωτερω το Palmer House Cook Book που αναφέρεται μόνον ως πηγή, όχι όμως ως σύσταση για να διαβαστεί. Αν θέλετε να συστήσω καποια διεθνή βιβλία που να έχει νόημα να διαβάσετε ή να έχετε στη βιβλιοθήκη σας ως referemce, να το κάνω, αλλά μάλλον θα ήταν καλύτερα να έγραφα ενα μικρό άρθρο γι’ αυτο… Τι λέτε;

    2. Καλή κ Δημιουργική Χρονιά!
      Ευχαριστώ για την απάντηση σας!
      Το γνωρίζω οτι ήταν τελείως ασαφής η ερώτηση,αλλά σκέφτηκα αυθόρμητα να ζητήσω τη βοήθεια σας, επειδη έχασα την σημείωση που είχα κάνει.
      Οπωσδήποτε ενα άρθρο από εσάς για βιβλία μαγειρικής θα ηταν εξαιρετικά χρήσιμο.
      Σας ευχαριστώ κ πάλι

      Άρτεμη Τσουρλάκη

  3. Γεια σας και συγχαρητήρια για την σελίδα σας. Πολύ έξυπνη ιδέα αλλά και ενδιαφέρον η μικρή ιστορία πριν την κάθε συνταγή. Αλλά και οι συνταγές (όσες έχω κάνει) είναι εξαιρετικές. Έχω βρει σπάλα ελαφιού, αξίζει να το κάνω με σπάλα ; (και ας ελπίσουμε ότι δεν θα μοσχαροφέρνει το ελάφι.) Να υποθέσω ότι αν κάνει, ο χρόνος ψησίματος και τα υπόλοιπα στην συνταγή παραμένουν τα ίδια ;

    Καλά Χριστούγεννα και καλές γιορτές.
    Αθανάσιος.

    1. Δεν ξέρω, δεν είμαι απόλυτα σίγουρος ότι η σπάλα θα λειτουργησει τόσο καλά. Χρόνος κλπ εξαρτόνται και από την μαζα και από το σχήμα, πέρα απ’ το είδος τοτ κομματιού που απαιτεί μάλλον λίγο περισσότερο ψήσιμο. Αν βάρος και σχήμα είναι αντίστοιχα θα ανέβαζα τον χρόνο 5′ λεπτά. Άν είναι πιο χοντρό, πιο βαρύ σε σχέση με την συνταγή βάλτε 10′. Τωρα αυτά είναι πολύ χοντρικά και δεν θέλω νάχω ευθυνη αν δεν βγει καλό, δεδομένου ότι εγω στηρίζομαι πάντα σε θερμόμετρο.

  4. Καλημέρα Δημήτρη και συγχαρητήρια πολλά για την εξαιρετική δουλειά που κάνεις. Ότι συνταγή σου έχω κάνει έχει σίγουρη επιτυχία!!!
    Γι’ αυτό αποφάσισα να κάνω το Γουέλινγκτον τα Χριστούγεννα.Λόγω περιορισμένου χρόνου όμως εκείνη την ημέρα, μπορώ να το κάνω (μέχρι και το σημείο πριν το ψήσιμο στο φούρνο) από τώρα και να το βάλω κατάψυξη;
    Ευχαριστώ πολύ. 🙂

Your email address will not be published. Required fields are marked *