Το Cucina Caruso μαγειρεύει στο Casserole Bistro στο Γέρακα ! Τηλέφωνο κρατήσεων : 210-6618838 (μετά τις 14.00)

Διατροφή στον Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2

Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 αποτελεί μεταβολικό νόσημα, το οποίο χαρακτηρίζεται από αδυναμία δράσης της ινσουλίνης με επακόλουθη αντιρροπιστική αυξημένη έκκριση ινσουλίνης στα αρχικά στάδια και προοδευτική μείωση της έκκρισης στην συνέχεια.

Η αλλαγή του τρόπου ζωής που περιλαμβάνει υγιεινή διατροφή, διακοπή του καπνίσματος, περιορισμό της κατανάλωσης οινοπνευματωδών, απώλεια βάρους σε υπέρβαρους και παχύσαρκους ασθενείς και αύξηση της σωματικής δραστηριότητας, είναι βασικό και απαραίτητο μέρος της αντιμετώπισης του σακχαρώδους διαβήτου. Αυτή η αλλαγή δεν είναι εύκολη, καθώς χρειάζεται επίμονη και συστηματική προσπάθεια εκ μέρους του ασθενούς για την αλλαγή παγιωμένων συνηθειών, καθώς αρκετές από αυτές συνδέονται με την απόλαυση και την ευχαρίστηση (πχ. «καλό φαγητό», κάπνισμα, κατανάλωση οινοπνευματωδών). Γι’ αυτό και τονίζεται η σημασία της ψυχολογικής υποστήριξης στην όλη προσπάθεια, από την πλευρά του οικογενειακού ή/και φιλικού περιβάλλοντος ή/και από ασθενείς με το ίδιο νόσημα ή/και από ειδικούς.

Διατροφη δαιβητη τυπου 2

Βασική αρχή της δίαιτας είναι η κατανομή της λήψης τροφής σε 3 κύρια γεύματα και σε 2-3 ενδιάμεσα μικρογεύματα. Στον υπολογισμό των προσλαμβανομένων ημερησίων θερμίδων λαμβάνεται υπ’ όψιν το φύλο, η ηλικία, το σωματικό βάρος και η καθημερινή σωματική δραστηριότητα (πχ. χειρωνακτική εργασία, οικιακές εργασίες). Ο στόχος της δίαιτας είναι η επίτευξη και η διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους, δηλαδή ο δείκτης μάζας σώματος να είναι έως 25 Kg/ m2.

Διαφήμιση

Οι θρεπτικές ουσίες διακρίνονται σε υδατάνθρακες, πρωτείνες και λίπη. Οι διάφορες τροφές περιέχουν σε ποικίλη αναλογία τις δύο ή και τις τρεις κατηγορίες θρεπτικών ουσιών. Οι υδατάνθρακες είναι απαραίτητοι στην διατροφή, καθώς αποτελούν την κύρια πηγή ενεργείας του οργανισμού και διακρίνονται στους σύνθετους με κύριο εκπρόσωπο το άμυλο, και στους απλούς υδατάνθρακες (γλυκόζη, φρουκτόζη, λακτόζη). Ωστόσο, οι απλοί υδατάνθρακες θα πρέπει να αποφεύγονται.

Διατροφη δαιβητη τυπου 2

Οι σύνθετοι υδατάνθρακες μετατρέπονται στον οργανισμό σε γλυκόζη και είναι οι κύριοι υπεύθυνοι για την αύξηση του σακχάρου του αίματος (γλυκόζης) μετά το γεύμα. Κατά την πρόσληψη υδατανθράκων θα πρέπει να δίνεται έμφαση σε τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες όπως λαχανικά, φρούτα, όσπρια, δημητριακά ολικής αλέσεως, ρύζι αναποφλοίωτο. Οι φυτικές ίνες έχουν μεγάλη σημασία γιατί οδηγούν σε βραδύτερη απορρόφηση των υδατανθράκων από το έντερο, με επακόλουθο να μην προκαλούν μεγάλες διακυμάνσεις στα επίπεδα γλυκόζης του αίματος μεταγευματικά. Επιπλέον, οι φυτικές ίνες είναι απαραίτητες για την καλή λειτουργία του εντέρου και βοηθούν στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας.

Διατροφη δαιβητη τυπου 2

Η κατανάλωση φρούτων συνιστάται καθώς εκτός από υδατάνθρακες και φυτικές ίνες, είναι ιδιαίτερα πλούσια σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, ωστόσο προτιμώνται εκείνα που είναι εποχής, μετρίου μεγέθους και όχι πολύ ώριμα. Η μόνη εξαίρεση είναι η αποφυγή κατανάλωσης σταφυλιών και σύκων που είναι πολύ πλούσια σε υδατάνθρακες. Επίσης, συνιστάται με προσοχή η κατανάλωση αποξηραμένων φρούτων που έχουν πολύ υψηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες. Συνιστώνται επίσης οι χυμοί φρούτων που στίβονται στο σπίτι, χωρίς πρόσθετη ζάχαρη, ενώ καλό είναι να αποφεύγονται οι χυμοί του εμπορίου, που έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε πρόσθετη ζάχαρη.

Η αποφυγή των απλών σακχάρων δεν οδηγεί στην στέρηση από την γλυκειά γεύση, καθώς υπάρχει η λύση των υποκαταστάτων ζάχαρης (ασπαρτάμη, σουκραλόζη, στέβια) που μπορούν να προστεθούν στα ροφήματα ή να χρησιμοποιηθούν για την παρασκευή επιδορπίων.

Διαφήμιση
Διατροφη δαιβητη τυπου 2

Οι πρωτείνες είναι επίσης απαραίτητες στην διατροφή και περιέχονται σε τροφές ζωϊκής αλλά και φυτικής προέλευσης. Από τις ζωϊκές πρωτεϊνούχες τροφές, συνιστάται κυρίως η κατανάλωση ψαριού, κοτόπουλου, γαλοπούλας καθώς και του άπαχου μοσχαρίσιου ή χοιρινού κρέατος, προκειμένου να περιορίζεται και η ταυτόχρονη πρόσληψη του λίπους. Επίσης, συνιστάται το κατσικίσιο κρέας και το κουνέλι. Από οποιοδήποτε κρέας θα πρέπει πριν καταναλωθεί, να αφαιρείται κάθε ορατό λίπος και το δέρμα (πέτσα). Τα αυγά θα πρέπει να καταναλώνονται με προσοχή στην ποσότητα καθώς εκτός από τις πρωτείνες είναι πλούσια σε λίπη, ιδίως ο κρόκος.

Όσον αφορά στα γαλακτοκομικά προϊόντα, συνιστάται αυτά να είναι αποβουτυρωμένα ή ημι-αποβουτυρωμένα και γενικά με χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και πάλι με στόχο την μειωμένη ταυτόχρονη πρόσληψη του λίπους. Επίσης, συνιστάται η πρόσληψη φυτικών πρωτεϊνούχων τροφών όπως, όσπρια, σόγια και προϊόντα αυτής, κινόα και ξηροί καρποί. Ωστόσο, σε περίπτωση διαβητικής νεφρικής βλάβης, ακόμη και πρώϊμης, η κατανάλωση πρωτεϊνών θα πρέπει να περιορίζεται.

Διαφήμιση
Διατροφη δαιβητη τυπου 2

Τα λίπη είναι επίσης απαραίτητα στην διατροφή και αποτελούν την δεύτερη σημαντικώτερη πηγή ενεργείας του οργανισμού και περιέχονται σε μεγάλο αριθμό τροφών τόσο ζωϊκής όσο και φυτικής προέλευσης. Τα λίπη είναι εκείνα που προσδίδουν την πλούσια γεύση στις τροφές. Τα λίπη έχουν την υψηλότερη θερμιδική αξία, επομένως χρειάζεται να καταναλώνονται με ιδιαίτερη προσοχή στην ποσότητα, ιδίως σε υπέρβαρους και παχύσαρκους ασθενείς. Τα ζωϊκά λίπη αποτελούνται από κεκορεσμένα λιπαρά οξέα που θεωρούνται βλαπτικά για την υγεία σε αντίθεση με τα φυτικά λίπη που αποτελούνται κυρίως από ακόρεστα λιπαρά οξέα, τα οποία επιδρούν ευεργετικά.

Ιδιαίτερα ευεργετικό για το καρδιαγγειακό σύστημα είναι το ελαιόλαδο κυρίως λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα (κυρίως ελαϊκό οξύ). Επίσης, ευεργετικά για την υγεία είναι τα ω3 λιπαρά οξέα που περιέχονται στα λιπαρά ψάρια (σκουμπρί, σολωμός, σαρδέλες) και στα αυγά ψαριών, στους ξηρούς καρπούς ιδίως στα καρύδια, στο αβοκάντο και στα φυτικά έλαια (ελαιόλαδο, σπορέλαια) και βούτυρα (φυστικοβούτυρο και αμυγδαλοβούτυρο).

Διατροφη δαιβητη τυπου 2

Τα trans λιπαρά οξέα, τα οποία βρίσκονται κυρίως σε τηγανητά τρόφιμα και αρτοσκευάσματα του εμπορίου (ντόνατς, αλμυρά και γλυκά μπισκότα, κέικ, πίτσες, κράκερ κλπ.) είναι βλαπτικά στην υγεία και πρέπει να αποφεύγονται. Γι’ αυτό και πρέπει να αποφεύγεται το τηγάνισμα των τροφών και να προτιμάται το μαγείρεμα στον φούρνο ή στην κατσαρόλα. Ιδιαίτερη προσοχή στην κατανάλωση λιπαρών τροφών χρειάζεται σε διαβητικούς ασθενείς που παρουσιάζουν υπερλιπιδαιμία, με αποφυγή των ζωϊκών λιπών και έμφαση στην πρόσληψη φυτικών λιπών και ελαίων.

Ως προς το αλάτι συνιστάται η ημερήσια πρόσληψη να είναι λιγότερη από 6 γραμμάρια. Σε διαβητικούς ασθενείς όμως με υπέρταση η ποσότητα πρέπει να είναι μικρότερη από 2,5 γραμμάρια την ημέρα, ενώ σε περίπτωση διαβητικής νεφροπάθειας η ημερήσια πρόσληψη είναι ακόμη μικρότερη. Αντί για το αλάτι, το φαγητό μπορεί να είναι γευστικό με την χρήση καρυκευμάτων, όπως ρίγανη, βασιλικό, λεμόνι, σκόρδο, κρεμμύδι, μαϊντανό και άλλα.

Διατροφη δαιβητη τυπου 2

Στα πλαίσια της υγιεινής διατροφής συμπεριλαμβάνονται και οι εξής συστάσεις:

1) κατανάλωση όσο το δυνατόν λιγώτερων επεξεργασμένων τροφίμων (κονσέρβες, κατεψυγμένα τρόφιμα, έτοιμα φαγητά)

2) λήψη άφθονων υγρών (6 έως 8 ποτήρια κάθε ημέρα με νερό, αφεψήματα κλπ.)

3) μέτρηση των ποσοτήτων των τροφών που καταναλίσκονται

4) παρακολούθηση του σωματικού βάρους, ούτως ώστε να αναπροσαρμόζονται έγκαιρα οι διαιτητικές προσπάθειες για την αποφυγή μεγάλης αύξησης βάρους.

Ωστόσο, οι γενικές αρχές υγιεινής διατροφής θα πρέπει να εξατομικεύονται, να προσαρμόζονται δηλαδή στον κάθε ασθενή ανάλογα με τις προτιμήσεις του, τον τρόπο ζωής του, το είδος της φαρμακευτικής αγωγής που έχει χορηγηθεί για τον σακχαρώδη διαβήτη – ινσουλινοθεραπεία ή μη και την παρουσία τυχόν άλλων νοσημάτων.

Ευαγγελίνα Βασιλάτου, MD, PhD
Ενδοκρινολόγος,
Επιστημονική Συνεργάτις Νοσοκομείου «ΥΓΕΙΑ»

Μπορείτε να βρείτε στο Cucina Caruso πολλές συνταγές που εντάσσονται (κατά τη κρίση του blog) σε μια διατροφή για διαβητικούς, πατώντας τον σύνδεσμο εδώ

Print Friendly, PDF & Email
Διαφήμιση