Το Cucina Caruso μαγειρεύει στο Casserole Bistro στο Γέρακα ! Τηλέφωνο κρατήσεων : 210-6618838 (μετά τις 14.00)

Κάποιες, λίγες συνήθως συνταγές, συνδυάζονται στο μυαλό μας με μια παλιά οικογενειακή ιστορία ή ένα συγκεκριμένο πρόσωπο. Και αυτές οι συνταγές δημιουργούν μνήμες και δεσμούς που ξεπερνούν τα όρια της γεύσης.

Πέρδικα Καρούσου

Οι πατάτες Σοφιγάδες είναι για μένα ο γευστικός σύνδεσμός μου με τη γιαγιά μου Πέρδικα-Δανάη (Ντίκα) Καρούσου-Παπαζυμούρη. Είναι η γυναίκα που τίμησα χρησιμοποιώντας το πατρικό όνομά της στο blog, ως τελευταία απόγονος με το επίθετο Caruso, του γένους Santrivilio, της Κεφαλονίτικης οικογένειας δηλαδή απ’ την οποία προέρχομαι.

Οι πατάτες σοφιγάδες είναι μια παλιά, απλή Κεφαλονίτικη συνταγή που την μαγείρευε συχνά η γιαγιά μου, στον πατέρα μου, όταν ήταν μικρός. Και μέσα απ’ την επιθυμία του τα τελευταία χρόνια, να αναπαράγει την παιδική γευστική του μνήμη, προσπαθήσαμε να αναβιώσουμε τη συνταγή της γιαγιάς, με όσα θυμόταν ο ίδιος και οι θειάδες μου. Δεν θα μάθουμε ποτέ αν η συνταγή που έχω καταγράψει ήταν ακριβώς ίδια με της γιαγιάς ή όχι, αλλά το τελικό αποτέλεσμα είναι τόσο καλό που δεν έχει πλέον σημασία. Αυτό όμως που έμαθα από μια Κερκυραία αναγνώστρια του blog, την κα. Αθηνά Μουρίκη, είναι πως το όνομα “σοφιγάδες” το χρησιμοποιούσαν στα Επτάνησα για τις τηγανισμένες πατάτες, όταν τις ανακάτευαν στο “σούγο”, δηλαδή τη σάλτσα των μαγειρευτών!

caruso crest

Αλλά πριν φτάσω στη συνταγή, θα ήθελα με την ευκαιρία να καταγράψω με λίγα λόγια την ιστορία της γιαγιάς μου, που στην ουσία δεν γνώρισα ποτέ, μια και όταν γεννήθηκα έπασχε από Alzheimer και πέθανε όταν ήμουν μόλις 4 ετών. Στις παιδικές μου μνήμες έχω μια θολή εικόνα μιας γυναίκας με αρχοντική παρουσία αλλά απόμακρης, λόγω της αρρώστιας προφανώς, που τότε βέβαια δεν μπορούσα να καταλάβω. Όμως αισθάνομαι πως την έμαθα κάπως, μέσα από ατέλειωτες διηγήσεις του πατέρα μου και των θειάδων μου, στα οικογενειακά μας τραπέζια.

Διαφήμιση
Caruso οικογένεια 1910
Η οικογένεια Καρούσου στην Κεφαλονιά περί το 1910: (επάνω από αριστερά) Σπύρος, Ελπίδα, Πέρδικα (η γιαγιά μου), Γεράσιμος, (κάτω από αριστερά) Ελένη, Μαρία (η προγιαγιά μου), Ανδρέας (ο προπάππους μου) και Πόπη
γιαγια Ντίκα Καρούσου με τη Ναταλία

Γεννήθηκε το 1886 στην Κέρκυρα, μιλούσε άπταιστα Γαλλικά και Ιταλικά και έπαιζε κιθάρα. Θεωρούνταν καλλονή της εποχής και όπως σήμερα μόλις, μου διηγήθηκε η θεία μου, όταν ήταν νεαρή περπατούσε συχνά στη Κέρκυρα από το σπίτι της μέχρι τα ανάκτορα του Mon Repos, όπου είχε ειδική άδεια να μπαίνει μέσα. Εκεί, ο τότε βασιλιάς Γεώργιος Α’, όταν την συναντούσε, της προσέφερε πάντα ένα κόκκινο τριαντάφυλλο, ως κομπλιμέντο στη χάρη της. Στα μέσα του Α’ παγκοσμίου πολέμου, σε δεξίωση του Βασιλέα της Σερβίας στην Κέρκυρα, αφού κέρδισε το πρώτο βραβείο χορού με τον αδερφό της Σπύρο, γνώρισε τον πολιτικό μηχανικό, έφεδρο αξιωματικό του Σερβικού στρατού, Τιχομίρ Στογιάνοβιτς, ο οποίος την ερωτεύτηκε σφόδρα και ακαριαία, την διεκδίκησε επιμόνως και εντέλει την έπεισε να παντρευτούν. Όταν τέλειωσε ο πόλεμος και ενώ γέννησε τη θεία μου Ναταλία, μετέπειτα Βλάχου, είχε διαφανεί η ασυμβατότητα στη σχέση και τον χώρισε. Έτσι, ο Στογιάνοβιτς έφυγε ξαφνικά για το Κραγκουγίεβιτς της Σερβίας, “κλεβοντας” όμως την Ναταλία με πονηριά. Στα χρόνια που την είχε στη Σερβία, έστελνε στη γιαγιά μου αρνητικά από φωτογραφίες του παιδιού, με την υποσημείωση “για να πάρεις μια στιγμιαία εικόνα της”, οι οποίες σε λίγα δευτερόλεπτα όταν εκτίθεντο στο φως, έσβυναν για πάντα. Σε τρία χρόνια όμως, ο  μάλλον μοχθηρός Σέρβος, πέθανε από φυματίωση. Τότε, ο αδερφός της γιαγιάς, Σπύρος Καρούσος πήγε στη Σερβία και έφερε επιτέλους την Ναταλία πίσω στη μητέρα της, το 1922, μαζί με την γκουβερνάντα της, καθότι το παιδί μιλούσε μόνο σέρβικα.

παπους Δημήτρης Παπαζυμούρης

Εκείνη την εποχή η γιαγιά Ντίκα, παντρεύτηκε τον συνονόματο παππού μου, Δημήτριο Παπαζυμούρη, ανώτερο αξιωματικό της Αστυνομίας και διευθυντή της Αγορανομίας στη Πάτρα.

Ο πατέρας μου με τις αδερφές του

Μαζί του έκανε τρία παιδιά , τη θεία μου Μαίρη Παπαζυμούρη-Ντόγκα, παιδίατρο, τον πατέρα μου Γιώργο, διευθυντικό στέλεχος στη BP και τη θεία μου Ηρώ, ιδιαιτέρα γραμματέα του προέδρου του Εμπορικού Επιμελητηρίου. Έζησαν για λίγο στη Πάτρα και την Κεφαλονιά και μετέπειτα στην Αθήνα. Χαρακτηριστικό της γιαγιάς Ντίκας ήταν η πάντα άψογη εμφάνισή της, η καλλιέργειά της και το ότι ήταν γνήσια αρχόντισσα σε τρόπους και χαρακτήρα, είτε η ζωή τα έφερνε στα πάνω, είτε στα κάτω. Και βέβαια ως μεγαλωμένη σε αριστοκρατική οικογένεια της εποχής στην Κεφαλονιά, ήταν και καλή μαγείρισσα.

Δυστυχώς όμως, οι συνταγές της δεν είχαν καταγραφεί και έτσι αυτή για τις πατάτες σοφιγάδες, είναι η μόνη που έχω καταφέρει να αναπαράγω, μέσα από τις μνήμες των παιδιών της.

Διαφήμιση

PATATES SOFIGADES_ΓΙΑΧΝΗ 071617_0323
Χαρακτηριστικά του πιάτου:

Οι πατάτες σοφιγάδες είναι ένα πολύ απλό πιάτο που γίνεται σε 20’ και στην ουσία αποτελεί ανάμειξη τηγανητών κύβων πατάτας με μια σάλτσα ντομάτας, σκόρδου και μαϊντανού, με τη διαφορά ότι στο τέλος προστίθεται λεμόνι. Ταιριάζουν ιδανικά σε καλοκαιρινό μεσημεριανό τραπέζι, είτε ζεστές, μόλις μαγειρευτούν, είτε και σε θερμοκρασία δωματίου, σε ρόλο χορταστικής πατατοσαλάτας.

Υλικά (ως κύριο πιάτο για 4 άτομα)

6 πατάτες (καθαρισμένες ή με τη φλούδα τους) κομμένες σε κύβους των 2-3 εκ.

Διαφήμιση

1 μεσαίο κρεμμύδι ψιλοκομμένο

2 σκελίδες σκόρδο πολτοποιημένες

400 γρ. ελαφρά συμπυκνωμένος χυμός ντομάτας ΓΚΡΕΚΑ

50 γρ. ντοματοπελτές ΓΚΡΕΚΑ

3 κ.σ. ψιλοκομμένο μαϊντανό

1 κ.γ. ζάχαρη

½ λεμόνι, τον χυμό

αλάτι, πιπέρι

2.κ.σ. εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο Χρυσελιά για τη σάλτσα

300 ml. περίπου, κλασικό ελαιόλαδο Χρυσελιά για το τηγάνισμα

Παρασκευή:

1. Βάζετε σε φριτέζα ή κατσαρόλα το λάδι για το τηγάνισμα να κάψει μέχρι να αρχίσει να αχνίζει (160ºC) και ρίχνετε τις πατάτες στεγνές για να τηγανιστούν σε δυνατή φωτιά.

2. Σε άλλη κατσαρόλα ή φαρδύ τηγάνι, βάζετε λίγο ελαιόλαδο να κάψει και ρίχνετε το φιλοκομμένο κρεμμύδι να σοταριστεί σε μεσαία φωτιά, ανακατεύοντας για 3-4 λεπτά.

πατατες σοφιγαδες 1

3. Μόλις το κρεμμύδι αρχίσει να μελώνει, προσθέτετε σταδιακά τη σάλτσα ντομάτας, τον ντοματοπολτό, τη ζάχαρη, και το πολτοποιημένο σκόρδο. Τα αφήνετε να βράσουν για 5 λεπτά περίπου ανακατεύοντας κάθε τόσο ώστε να πήξει κάπως η σάλτσα. Σβήνετε τη φωτιά και περιμένετε να γίνουν οι πατάτες.

πατατες σοφιγαδες 2

4. Σε περίπου 15 λεπτά από τότε που μπήκαν οι πατάτες, όταν έχουν τηγανιστεί έχοντας κάνει ελαφριά κρούστα απέξω, τις προσθέτετε προσεκτικά μέσα στη σάλτσα. Ανακατεύετε καλά, προσθέτετε τον μαϊντανό, το λεμόνι, αλάτι και πιπέρι και τις αφήνετε για 5 λεπτά για να δέσουν οι γεύσεις.

πατατες σοφιγαδες 4
Σερβίρισμα:

Είτε ζεστές, είτε σε θερμοκρασία δωματίου, σερβίρετε τις πατάτες σοφιγάδες, απ’ τη κατσαρόλα ή από σαλατιέρα. Με ένα δροσερό ροζέ κρασί και θέα τη θάλασσα αποτελούν ένα ιδανικό καλοκαιρινό μεσημεριάτικο γεύμα, συνοδευόμενες και από νόστιμη φέτα ΟΛΥΜΠΟΣ. Ζήτω οι απλές χαρές της ζωής!

PATAES-SOFIGADES_γιαχνη 071617_0315
Print Friendly, PDF & Email
Διαφήμιση
  1. Ε, τώρα εξηγούνται όλα!! Είστε Κεφαλονίτικης καταγωγής!! Εδω και λίγο καιρό ανακάλυψα την κουζίνα σας , και όχι μόνο την δοκιμάζω αλλά δημοσιευω και συνταγές σας στο site που διαχειρίζομαι http://www.kefaloniapress.gr . Τις συνταγές σας μπορείτε να τις αναζητήσετε εδω http://kefaloniapress.gr/index.php?option=com_content&task=blogcategory&id=116&Itemid=151 Μόλις είδα το post με τις πατάτες σοφιγάδες, είπα, δεν μπορεί Κεφαλονίτης είναι! Χαίρομαι πολυ. Βεβαίως θα ετοιμάσω ένα post που θα σας παρουσιάζω καθώς στόχος μας είναι η αναζήτηση και η προβολή Κεφαλλήνων οπου και να βρίσκονται. Θερμά συγχαρητήρια για την κουζίνα σας! Σας ευχαριστούμε πολύ για το πάθος σας στην μαγειρική και τον χρόνο που αφιερώνετε στους Αναγνώστες σας. Με εκτίμηση Ελένη Χιόνη / Kefaloniapress.gr

  2. Στην Κεφαλονιά και σήμερα κάνουμε τις πατάτες σοφιγάδες πολυ συχνά. (εμεις στο νησί λέμε σοφιγάδο κάθε φαγητό κατσαρόλας με κόκκινη (τοματα) σάλτσα. “Σήμερα έχω σοφιγάδο” σημαίνει μοσχαράκι με πατάτες σε κόκκινη σάλτσα. Σε αντίθεση με το “προκάδο” που ειναι το μοσχαράκι της κατσαρόλας με πρόκα γαρύφαλο.

    Στο δικό μας σπίτι (οικογένεια Χιόνη) κάνουμε ακριβώς έτσι τις πατάτες όπως στην συνταγή σας μόνο που αντι μαϊντανό (οι Κεφαλονίτες τρεφουν μισος για τον μαϊντανό, μην τον δουν μπροστά τους), βάζουμε ένα φυλλαράκι δάφνη. Η γιαγιά μου η παπαδιά (του παπα Βαγγέλη Χιόνη η γυναίκα) έριχνε και μια υποψία κανέλας σε γιορταστικές περιστάσεις (η κανέλα ανοίγει τα στόματα και δημιουργεί ωραίο κλίμα στο τραπέζι).

  3. Σαν κερκυραίος γεννημα-θρεμα να προσθέσω με την σειρά μου, οτι το τιμούμε αρκετά συχνα το εν λόγω πιάτο. Και οτι η λέξη ”Σοφιγάδες” πιο παραδοσιακά αναφέρεται ως ”Σοφριγάδες” απο την Ιταλική λέξη Soffriggere που αν δεν κάνω λάθος σημαινει ελαφρο τηγανησμα. Παντος εξαιρετική δουλειά
    Ευχαριστώ.

  4. Η αγαπητή κυρία Χιόνη την οποία ακολουθώ στις κεφαλλονίτικες ρετσέτες της, με “πρόκαμε”… όπως θα λέγαμε στην επτανησιακή διάλεκτο! Όντως, αν και δεν το υποψιάστηκα άμεσα παρ’ όλο τον πηχυαίο τίτλο Caruso, τόσο καιρό που παρακολουθώ το blog σας κύριε Παπαζυμούρη, να που επαληθεύσατε τις υποψίες μου με τη αποκάλυψη της καταγωγής σας! Και τι σύμπτωση, η σχέση σας με την ευρύτερη Βαλκανική καθώς και οι δικοί μου γονείς μεγάλωσαν στη προπολεμική Ρουμανία μέχρι να επανακάμψουν στην πατρίδα αρχές του ’50.
    Αληθινά με ταξιδέψατε στις παιδικές, αγαπημένες γεύσεις της συχωρεμένης της μητέρας μου, τις πατάτες σοφιγάδες κάτι που είχα σχεδόν ξεχάσει μιας και δεν θυμόμουν καν τη διαδικασία του τηγανίσματος πριν τις βράσει στη σάλτσα ντομάτα. ‘Ισως επειδή τις έβρισκα έτοιμες μετά το σχολείο…Και όντως, ο μαϊντανός δεν ήταν συστατικό απαραίτητο, όσο η δάφνη και η κανέλα, που μάλλον “έδενε” και με την καταγωγή της μίας γιαγιάς εκ Μικράς Ασίας.
    Αναμένω με ενδιαφέρον και μια ακόμα χαρακτηριστική συνταγή, που επιδέχεται όμως πολλές εναλλακτικές, την περίφημη “κρεατόπιτα”.
    Εκεί θα ανοίξει …πόλεμος μάλλον, καθώς ερίζουν τουλάχιστον 15 παραλλαγές της όσο έχω ψάξει….

    1. Η μαγειρική όταν φτάνει στο καλύτερο σημείο της γίνεται όντως ένα ταξίδι σε τόπους, μνήμες και ανθρώπους. Για την κρεατόπιτα δυστυχως δεν έχω μνημες ή συνταγη οικογενειακή, οπότε θα πρέπει να βασιστώ στο να βρώ κάποια καλή και να την φέρω στο σήμαρα τεχνικά και γευστικά. Αν έχετε να προτείνετε στείλτε να την δοκιμάσω κάποια στιγμή…

  5. Και εγώ με καταγωγή από το πανέμορφο νησί τις έφτιαχνε η γιαγιά μου αυτές τις πατάτες δεν έβαζε μαιντανό αλλά λίγες ρίζες σέλινο ή σέλερι.Ωραίο φαγάκι νόστιμο γρήγορο απλό.

  6. Καλησπέρα σας και καλό μήνα! Πολύ ωραίο κείμενο, πολύ ωραία συνταγή! Ευχαριστούμε!
    Ερώτηση (υπερ)άσχετης: η σάλτσα ντομάτας που λέτε στη συνταγή είναι ποιά? Π.χ συμπυκνωμένος κλασικός χυμός τομάτας kyknos, pummaro κλπ? Ή αυτή που αναφέρετε σε άλλη συνταγή σας “σάλτσα ντομάτας για λαδερά”? Ευχαριστώ εκ των προτέρων για την απάντησή σας.
    Θα ήθελα να τη φτιάξω σήμερα για να πάω σε φιλικό σπίτι.
    Ράνια Λάμπου

  7. Καλημέρα! Δεν πειράζει που δε με προλάβατε, ευχαριστώ για την απάντηση. Χρησιμοποίησα τη σάλτσα ντομάτα για λαδερά που αναφέρετε σε άλλη συνταγή σας. ΕΜΕΙΝΑΝ ΟΛΟΙ ΚΑΤΕΝΘΟΥΣΙΑΣΜΕΝΟΙ. ΤΕΡΑΣΤΙΑ ΕΠΙΤΥΧΙΑ είχα η άσχετη μαγείρισσα χάρη σε σας! Ευχαριστώ θερμά! 🙂

  8. Το έχω φάει χιλιάδες φορές μαγειρεμένο είτε από την γιαγιά μου (Ιωάννα Ματαράγκα-Λιβερέτου)είτε από την μαμά μου. Το φαγητό της στιγμής όταν το μυαλό κολλούσε και δεν ήξεραν τί να μαγειρέψουν. Βέβαια όταν το τρώγαμε στην Κεφαλονιά είχε καλύτερη γεύση. Πάντα με τριμμένη φρέσκια ντομάτα η σάλτσα και δάφνη. Δεν θυμάμαι να έβαζαν λεμόνι. Εγώ πάλι ήμουν σίγουρη ότι κάποια σχέση θα είχατε με τα Επτάνησα.

  9. Κύριε Παπαζυμουρη όπως πάντα ,μας ταξιδέψατε !Επιτρέψετε να σας πω ότι η κουλτούρα σας και ο πολιτισμός σας είναι αυτά που κάνουν τόσο ξεχωριστό άπλυτο το μπλογκ και ,σίγουρα έχετε πάρει πολλά στοιχεία από τη γιαγιά σας!Χαίρομαι όταν γνωρίζω ανθρώπους όπως εσάς ,έστω και με τη διαδικτυακή τους παρουσία .Σίγουρα θα δοκιμάσω τις πατάτες !

Your email address will not be published. Required fields are marked *